Η περίοδος των παχέων αγελάδων έχει παρέλθει πια και για την Κύπρο μας.  Ας ελπίσουμε όχι ανεπιστρεπτί.  Πάντως έχει παρέλθει.  Και τώρα βρισκόμαστε στην περίοδο των ισχνών αγελάδων.  Ό,τι κι αν σημαίνει αυτό.  Και σημαίνει πολλά.  Διόλου ευχάριστα.  Οικονομική δυσπραγία, αβεβαιότητα για το αύριο, τάση για μετανάστευση, εγκληματικότητα, πιθανές εκπτώσεις στο εθνικό θέμα.  Κι αυτό είναι το «κακόν» στον τίτλο του άρθρου.  Γιατί όμως είναι «αμιγές καλού»;  Ποιο είναι το «καλό» σ’ όλα αυτά;

      Το καλό είναι πως η όλη κατάσταση μάς οδηγεί τρόπον τινά σ’αυτό που όλοι κάπως αόριστα αποκαλούμε προσαρμογή.  Προσαρμογή στις υπάρχουσες συνθήκες.  Και με δεδομένη την οικονομική κρίση που σοβεί ευρύτερα.  Κι αυτό συνεπάγεται νοικοκύρεμα.  Φειδώ στις δαπάνες.  Δύσκολο, δεν διαφωνώ, προπαντός αν έχεις συνηθίσει διαφορετικά.  Αναγκαίο όμως για να αποφύγεις τα χειρότερα.  Αναγκαίο ακόμα και για τους έχοντες.  Έστω κι αν θα υποχρεωθούν να πάρουν κι εκείνοι μια γεύση απ’αυτό που ονομάζουμε λιτότητα.  Κάτι που κάποιοι άλλοι γεύονται για χρόνια και πάνω σε καθημερινή βάση.  Και τώρα με την κρίση…

      Είναι καλό λοιπόν ο περιορισμός της σπατάλης.  Του αχαλίνωτου καταναλωτισμού.  Του shopping therapy.  Είναι καλό οι λιγότερες επισκέψεις στα καζίνα των κατεχομένων.  Και ενώ η κατοχή καλά κρατεί.  Οι συχνές -και σχεδόν πάντα άσκοπες- διακινήσεις με πολυτελή αυτοκίνητα πολλών κυβικών και ιδιαίτερα αδηφάγα.  Ο περιορισμός της ρύπανσης από τα παντός είδους σκύβαλα και απορρίμματα.  Και που τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί κατακόρυφα.  Δείγμα κι αυτό-χαρακτηριστικό μάλιστα-της νοσηρής μας έφεσης για υπερκατανάλωση.

      Καλό είναι ακόμα η αλλαγή κουλτούρας και συμπεριφοράς που παρατηρείται τον τελευταίο καιρό στην ελεύθερη αγορά.  Αλλαγή προς το καλύτερο.  Εργοδότες, υπάλληλοι, τεχνίτες κ.ά. είναι πιο εξυπηρετικοί, πιο ευγενικοί και λιγότερο ασύδοτοι στις οικονομικές τους απαιτήσεις.  Είναι κι αυτό μέρος του marketing.  Καλώς το κι ας άργησε!  Και κρυφή μας ελπίδα να παραμείνει κι όταν παρέλθει η κρίση.  Να γίνει modus vivendi, τρόπος ζωής πια και παράδειγμα για άλλους.  Καλό είναι ακόμα ο υγιής ανταγωνισμός ανάμεσα στις διάφορες επιχειρήσεις.  Που θα οδηγήσει πιθανότατα σε περιορισμό τους.  Θα παραμείνουν όμως οι αναγκαίες και όσες ξεχωρίζουν σε ποιότητα.  Και σίγουρα όσες έχουν το μεγαλύτερο κύκλο εργασιών.  Αυτό επιβάλλουν οι νόμοι της ελεύθερης αγοράς.  Αυτό ζητάει ο κόσμος.  Η κρίση απλώς επέσπευσε τη διαδικασία.  Τελευταία παρατηρούνται και συμπτύξεις επιχειρήσεων.  Καλοδεχούμενες.  Αφού ο καταναλωτής έχει στη διάθεσή του περισσότερες επιλογές στον ίδιο χώρο και οι επιχειρήσεις περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης και κερδοφορίας.

      Το νοικοκύρεμα όμως αφορά και το κράτος-το μεγαλύτερο «επιχειρηματία» του τόπου.  Η επιβίωσή του μόνο με δάνεια επί δανείων-που τελευταία δεν προσφέρονται κιόλας-δεν αποτελεί λύση.  Και ούτε χαρίζονται από κανένα δανειστή.  Το ζητούμενο είναι άλλο.  Λιγότερο κράτος είναι το ζητούμενο.  Και περισσότερα έσοδα.  Που σημαίνει περισσότερες επενδύσεις, παροχή διευκολύνσεων σε επιχειρηματίες, άρση περιορισμών (χρονικών ή άλλων) στο εμπόριο, απλούστευση διαδικασιών, αύξηση της παραγωγικότητας, πάταξη της φοροδιαφυγής.  Το τελευταίο μάλιστα είναι υπό τις περιστάσεις κάτι περισσότερο από αναγκαίο.  Είναι εθνική επιταγή.  Και το κράτος έχει κάθε δικαίωμα -και υποχρέωση- να απαιτεί από τον πολίτη τους φόρους που του αναλογούν.  Κράτος πάει να πει εξουσία.  Τι κράτος θα ήταν λοιπόν αυτό, αν δεν είχε έστω κι αυτή την στοιχειώδη εξουσία;

      Τα πράγματα λοιπόν δεν μου φαίνονται μόνο μαύρα, όπως ίσως έχουν συνηθίσει κάποιοι να τα βλέπουν.  Και ούτε η έξοδος από την κρίση τόσο άπιαστο όνειρο.  Ναι.  Θα χρειαστούν θυσίες.  Και λιτότητα.  Από όλους.  Και τάξη στη ζωή μας.  Ωσότου περάσει κι αυτή η μπόρα.  Γιατί μπόρα είναι και θα περάσει.  Θα περάσει.  Κι αν έγιναν και λάθη -που ασφαλώς έγιναν- να διδαχτούμε απ’αυτά.  Να διδαχτούμε.  Γιατί όσοι δεν διδάσκονται από τα λάθη τους είναι καταδικασμένοι να τα επαναλαμβάνουν.  Να τα επαναλαμβάνουν και να αυτοκαταστρέφονται.

 Ο Ιάκωβος Χρίστου είναι φιλόλογος, τέως διευθυντής.

Email: christouiac@hotmail.com