Το δίλημμα

Η απόφαση εν ολίγοις πλέον εναπόκειται στη Βουλή. Ο Πρόεδρος, καλώς ή κακώς, διαπραγματεύτηκε. Η Βουλή καλείται μέχρι και την Τρίτη να πάρει τις αποφάσεις της. Θα επικυρώσει τη συμφωνία ή θα την απορρίψει;

Με βάση τα όσα έχουμε μπροστά μας αυτήν τη στιγμή το δίλημμα περιγράφεται ως εξής:

•    Αν η Βουλή αρνηθεί να επικυρώσει τη συμφωνία για μνημόνιο, την Τρίτη οι τράπεζές μας θα παραμείνουν κλειστές αφού ο πρόεδρος του Γιουρογκρούπ ήταν σαφής ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν μπορεί πλέον να εγγυηθεί τη ρευστότητά τους. Αν τολμήσουν να ανοίξουν, θα αναγκασθούν να κλείσουν σε μία ώρα, αφού αναμένονται ουρές για απόσυρση των καταθέσεων. Εν τοιαύτη περιπτώσει, με τις τράπεζές μας υπό πτώχευση, θα πρέπει να μπει εκκαθαριστής και να εξευρεθούν αγοραστές. Θα βρεθούν επίσης στους δρόμους 3.500 τραπεζικοί υπάλληλοι, ενώ χωρίς δουλειά θα μείνουν πολλά δικηγορικά και λογιστικά γραφεία. Η συνέχεια δεν μπορεί να προβλεφθεί και τα ερωτήματα είναι πολλά: η Βουλή με το «όχι» της θα αποτρέψει τη φυγή κεφαλαίων από την Κύπρο ή ούτως ή άλλως θα φύγουν; Η Κύπρος με βάση αυτό το σενάριο μπορεί να παραμείνει στο ευρώ; Μήπως θα υποχρεωθεί να αποχωρήσει από την ευρωζώνη επιστρέφοντας στη λίρα; Με τη λίρα θα μπορέσουμε να βγούμε από την κρίση ή η αναμενόμενη υποτίμησή της θα οδηγήσει την Κύπρο στο βιοτικό επίπεδο της δεκαετίας του 1970;

•    Αν η Βουλή ψηφίσει «ναι» στο μνημόνιο, σαφέστατα οι τράπεζές μας θα ανακεφαλαιοποιηθούν και θα αρχίσει η εφαρμογή ενός δυσβάστακτου μνημονίου για την επόμενη τουλάχιστον τριετία. Η Κύπρος επίσης ως χρηματοπιστωτικό κέντρο σταδιακά θα εκπέσει, αφού το πιο πιθανό είναι να αρχίσει μαζική εκροή καταθέσεων από τις τράπεζες. Ίσως η πρόνοια ώστε το ποσό του κουρέματος να μετατραπεί σε μετοχές να συγκρατήσει κάπως τα πράγματα, αφού σε περίπτωση ανάκαμψης των τραπεζών οι καταθέτες θα μπορέσουν να ανακτήσουν μέρος των απωλειών τους. Ίσως το θέμα να τύχει χειρισμού διά της έκδοσης ενός κυπριακού ομολόγου το οποίο να αποπληρωθεί μετά το 2020, όταν θα αρχίσει η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Κανείς όμως δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να υπάρξει και δεύτερο μνημόνιο στη συνέχεια, με νέες μειώσεις μισθών και συντάξεων, παρότι τώρα αυτό αποκλείεται.

Από τα πιο πάνω είναι σαφές ότι το πρώτο σενάριο της καταψήφισης του μνημονίου μας δεν μας αφήνει περιθώρια ελιγμών. Την Τρίτη όλα τελειώνουν, εκτός κι αν βρεθεί κάποιος από μηχανής θεός, π.χ. η Ρωσία όπως μου λέχθηκε χθες από μέλος της Βουλής να αναλάβει το χρέος μας έναντι ανταλλαγμάτων. Για παράδειγμα να της δώσουμε το αέριό μας, το τερματικό, ακόμα και βάσεις για τον πολεμικό στόλο της. Το δεύτερο σενάριο μας δίνει αρκετό χρόνο να επιχειρήσουμε κάποιες κινήσεις.

Κριτική/αυτοκριτική

Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι από χθες βλέπουμε την ΕΕ διαφορετικά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αρνήθηκε να επιδείξει προς την Κύπρο την απαραίτητη αλληλεγγύη, λένε οι περισσότεροι, οπότε αυτή η στάση εγγράφεται στο πολιτικό μας DNA. Οι Βορειοευρωπαίοι, λένε επίσης, έκαναν δυστυχώς τη δική τους κλίκα στην ΕΕ εις βάρος του Νότου της Ευρώπης. Το θέμα αυτό δεν λήγει με την Κύπρο, αλλά θα συζητηθεί συνολικά από όλους τους Ευρωπαίους σύντομα. Θα επιβιώσει μια τέτοια ΕΕ διαφορετικών ταχυτήτων; Από την άλλη βέβαια δεν πρέπει και να εθελοτυφλούμε. Ούτε εμείς σταθήκαμε εντάξει απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους μας.

Εδώ και αρκετούς μήνες ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας όχι μόνο δεν συζήτησε ειλικρινά μαζί τους την επίλυση των οικονομικών μας προβλημάτων, αλλά επιπλέον τους κατονόμαζε «τοκογλύφους και εμπόρους των λαών». Ο κ. Χριστόφιας δεν ήθελε υπογραφή του μνημονίου και διά της κωλυσιεργίας φρόντισε να τη φορτώσει στον επόμενο Πρόεδρο. Ο οποίος, μετά από 15 μέρες στην προεδρία, φέρει όλες τις ευθύνες, σύμφωνα με το ΑΚΕΛ! Στην Κύπρο του λαϊκισμού βέβαια όλοι τώρα ξεσάλωσαν. Ξαναρχίσαμε τα περί εθνικών μειοδοτών και πατριωτών, και τρώε λαέ κουτόχορτο με τον Γιώργο Λιλλήκα μπροστάρη.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Ο γράφων δεν θα μασήσει τα λόγια του. Το μνημόνιο δεν μου αρέσει, αν και βρίσκεται κοντά σε αυτό που υποστήριζαν τόσους μήνες οι συντεχνίες «να πληρώσουν το κόστος οι έχοντες και κατέχοντες». Το προτιμώ όμως από την πτώχευση, εκτός κι αν έχει κανείς κάτι να προτείνει ουσιαστικό. Από επικρίσεις, λαϊκισμούς και πολιτικές πορδές χορτάσαμε.

Από την άλλη, αν κάποιοι επιμένουν να φύγουμε από την ευρωζώνη και το ευρώ, δεν είναι τώρα η ώρα. Αυτό θα πρέπει να γίνει όταν εμείς θα είμαστε έτοιμοι. Αν θα αποχωρήσουμε πρέπει να το κάνουμε συντεταγμένα και όχι μαζεύοντας τα κομμάτια μας.

Δεν μπορώ να κρύψω βέβαια και κάποιες άλλες σκέψεις που σίγουρα θα εκνευρίσουν πολλούς που τους αρέσει να στρουθοκαμηλίζουν. Τι θα θέλαμε ως λαός; Να έχουμε τη λίρα μας, να πουλάμε ήλιο και αέρα, τυχερά παιχνίδια και να ζούμε από τα fees των διακινούμενων ρωσικών δισεκατομμυρίων ανά τον πλανήτη; Μήπως κάποια στιγμή αυτή η χώρα πρέπει να αρχίσει να παράγει χρήματα από τον ιδρώτα των κατοίκων της; Μήπως το άθλιο μνημόνιο αντανακλά το εξίσου άθλιο μοντέλο ανάπτυξης αυτής της χώρας από το 1974, με τους αππωμένους τραπεζίτες, τους υπερχρεωμένους πολίτες, τους βολεμένους δημόσιους υπαλλήλους, τους κλεφτοκοτάδες επιχειρηματίες και τους καραγκιόζηδες πολιτικούς; Μήπως, λέω, το μοντέλο έχει καταρρεύσει, απλώς κάποιοι αρνούνται να το δουν, καταδικάζοντας και τις επόμενες γενιές σε νέες μεγάλες αυταπάτες;