Γράφει ο Αιμίλιος Λεμονάρης

Δικηγόρος, Λευκωσία

9.5.2012 - ΠΟΙΟΣ ΕΧΑΣΕΝ ΤΗΝ ΑΝΤΡΟΠΗ;

Ο πρώην διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας κ. Αθανάσιος Ορφανίδης την παραμονή της λήξης της θητείας του έκαμε ενώπιον της Βουλής τρείς σοβαρές αποκαλύψεις.

• Πρώτον ότι υπήρξαν παρεμβάσεις στο έργο του από πλευράς της Κυβέρνησης.

• Δεύτερον ότι η Κυβέρνηση αγνόησε τις προειδοποιήσεις του για τα σοβαρά προβλήματα της οικονομίας.

• Τρίτον ότι ο Πρόεδρος παρέλειψε να ζητήσει τη γνώμη του για τη συζήτηση του θέματος της στήριξης των Τραπεζών ενώπιον του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Ο πρώην Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας έκαμε τις πιο πάνω αποκαλύψεις ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής απαντώντας σε ερωτήσεις είτε του Προέδρου είτε βουλευτών μελών της Επιτροπής. Οι τριβές μεταξύ της Κυβέρνησης και του πρώην Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας δεν είναι πρόσφατες. Ξεκίνησαν από παλιά και ήταν γνωστές. Στο παρελθόν στελέχη του Κυβερνώντος κόμματος και μέλη της Κυβέρνησης έκαμαν απαξιωτικά σχόλια για το θεσμό του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και για το έργο του Αθανάσιου Ορφανίδη. Ο Πρώην Διοικητής σεβόμενος την αξιοπρέπεια του αξιώματος του απέφυγε να ανταποδώσει τα απαξιωτικά σχόλια. Η προκατάληψη εναντίον του πρώην Διοικητή από μέρους του Προέδρου και της Κυβέρνησης ήταν φανερή. Κρίνοντας πάντως με αντικειμενικά κριτήρια και αντίθετα με τις εκτιμήσεις της Κυβέρνησης η θητεία του Αθανάσιου Ορφανίδη στην Κεντρική Τράπεζα υπήρξε επιτυχής. Πρώτος άρχοντας σ΄ αυτό το τόπο όμως είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας είναι ένας κοινός θνητός και η θητεία του στην Τράπεζα είναι για περιορισμένη χρονική διάρκεια. Με τη λήξη της ο Πρόεδρος έχει προνόμιο να μη επαναδιορίσει ένα επιτυχημένο Διοικητή όπως ομολογουμένως ήταν ο Αθανάσιος Ορφανίδης και να τον αντικαταστήσει με κάποιο άλλο πρόσωπο το οποίο τυγχάνει της απόλυτης εμπιστοσύνης του. Πρόδηλα ο Αθανάσιος Ορφανίδης δεν απολάμβανε της εμπιστοσύνης της Κυβέρνησης και με τη λήξη της θητείας του ο Πρόεδρος αποφάσισε να τον αντικαταστήσει με πρόσωπο της απόλυτης εμπιστοσύνης του. Στο σημείωμα αυτό η επίκριση της απόφασης του προέδρου να μη ανανεώσει τη θητεία του πρώην Διοικητή δεν γίνεται γιατί ο Πρόεδρος αποφάσισε να ασκήσει το προνόμιο που του παρέχει το Σύνταγμα. Η επίκριση γίνεται για την ορθότητα της κρίσης του Προέδρου και για την προκατάληψη της Κυβέρνησης εναντίον του πρώην Διοικητή. Η αντικατάσταση ενός επιτυχημένου Διοικητή με κάποιον άλλο δεν αποτελεί άσκηση ορθής κρίσης. Στην προκειμένη περίπτωση τα κρυφά κίνητρα της απόφασης ήταν η προκατάληψη και το πάθος. Τα κρυφά κίνητρα που οδήγησαν στη λήψη της απόφασης φανερώνονται από το ύφος και από το περιεχόμενο των απαντητικών δηλώσεων του Προέδρου και του Κυβερνητικού εκπροσώπου. Ο Πρόεδρος όταν κλήθηκε να σχολιάσει τις αποκαλύψεις του πρώην Διοικητή επικαλέστηκε το σοφό «Όποιος εν αντρέπεται ο κόσμος εν δικός του». Ο Κυβερνητικός εκπρόσωπος πρόβαλε τη δικαιολογία ότι ο πρώην Διοικητής έβλεπε σαν αντίπαλο την Κυβέρνηση και συνεργαζόταν με την αντιπολίτευση. Σ΄ ότι αφορά τον αμφιλεγόμενο Τραπεζίτη για τον οποίον έγιναν οι παρεμβάσεις ο Κυβερνητικός εκπρόσωπος προσπάθησε να κολοκυνθίσει τα πράγματα. Επικαλέστηκε το αστείο επιχείρημα ότι και η Βουλή ταυτίστηκε μαζί του.

Η δική μου απορία είναι απλοϊκή. Γιατί ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος αποφεύγει να αναφέρει το όνομα του Τραπεζίτη αφού στην κρίση της Κυβέρνησης πρόκειται για σοβαρό επιχειρηματία; Ο Αθανάσιος Ορφανίδης άφησε πίσω του μιαν επιτυχημένη θητεία και δεν υπάρχει τίποτε για το οποίο πρέπει να «αντρέπεται». Ο Πρόεδρος όταν εκπνεύσει η θητεία του θα αφήσει πίσω του πρωτόγνωρα κατορθώματα. Τρία μόνο από τα κατορθώματα του Προέδρου γυροφέρνουν συνέχεια στο μυαλό μου.

• Το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις για τη λύση του Κυπριακού που μας έφερε στο κατώφλι της διχοτόμησης.

• Η κατάσταση της οικονομίας που οδηγεί στο μηχανισμό στήριξης.

• Τα ερείπια από την έκρηξη στο Μαρί και η ευαισθησία του Προέδρου στο πόρισμα της Μονομελούς Ερευνητικής Επιτροπής.

Προφανώς ο Πρόεδρος αισθάνεται υπερήφανος για τα κατορθώματα του αυτά. Προσωπικά παραδέχομαι ότι η δήλωση του Προέδρου δημιούργησε στο μυαλό μου το πραγματικά δύσκολο ερώτημα. Ποιος είναι εκείνος που πρέπει να «αντρέπεται»; Μετά από σοβαρή αναζήτηση βρήκα την απάντηση στο κείμενο της ρήσης που χρησιμοποίησε ο Πρόεδρος και σ΄ ένα άλλο Κυπριακό απόφθεγμα. «Ποιός έχασεν την αντροπή για να την εύρει τούτος;»