Γράφει ο Αιμίλιος Λεμονάρης

Δικηγόρος, Λευκωσία

7.4.2012 - Διαφθορά και Κυπριακό

Την ιδέα να γράψω το άρθρο αυτό μου την έδωσε ένας καλός φίλος. Μέχρι τώρα είχα την εμμονή ότι το Κυπριακό είναι το κατ' εξοχήν πρόβλημα της Κύπρου. Ο φίλος μου, όμως, έχει διαφορετική γνώμη. Πιστεύει ότι το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κυπριακή κοινωνία είναι η διαφθορά. Είναι βέβαιος ότι η ευκαιρία να λυθεί το Κυπριακό χάθηκε το 2004. Παρόμοια ευκαιρία δεν πρόκειται να παρουσιαστεί ξανά. Η διαφθορά, λέει, δεν είναι άσχετη με την απόρριψη του σχεδίου λύσης που πρότεινε η διεθνής κοινότητα. Η πλύση εγκεφάλου και η παραπλάνηση της κοινής γνώμης είναι δείγματα διαφθοράς. Η Κύπρος χρειάζεται έναν χαρισματικό ηγέτη ο οποίος θα κτυπήσει τη διαφθορά στη ρίζα της. Αν η διαφθορά εξαλειφθεί από την κυπριακή κοινωνία, μπορεί να υπάρξουν πιθανότητες να λυθεί το Κυπριακό πρόβλημα. Συμφωνώ ότι η διαφθορά είναι πολύ σοβαρό πρόβλημα Δεν διαφωνώ ότι πήρε ανησυχητικές διαστάσεις. Δέχομαι ότι διαπερνά το σύνολο της κοινωνίας και ότι είναι ανάγκη το κακό να κτυπηθεί στη ρίζα του. Το 2004 η διαφθορά δεν ήταν άσχετη με την παρορμητική απόρριψη του σχεδίου λύσης. Η πρόταση ότι η Κύπρος έχει ανάγκη από έναν χαρισματικό ηγέτη που θα αναλάβει την πρωτοβουλία για απαλλαγή της κοινωνίας από τη διαφθορά είναι ορθή. Πρέπει, όμως, να λεχθεί ότι η διαφθορά, την οποία ο φίλος μου θεωρεί ως το σοβαρότερο πρόβλημα, δεν οφείλεται σε παθογένεια της κοινωνίας. Ξεκίνησε από την ημέρα που η Κύπρος απέκτησε την ανεξαρτησία της. Είναι δημιούργημα του κομματικού κατεστημένου. Πριν από την ανεξαρτησία παρόμοια φαινόμενα διαφθοράς δεν υπήρχαν. Οι βασικές αιτίες που την προκαλούν είναι η επέμβαση των κομμάτων στις αρμοδιότητες οργάνων του κράτους και οι αθέμιτες συναλλαγές για άνοδο και συμμετοχή στην εξουσία. Ο νόμος και οι θεσμοί νοθεύονται από κομματικές παρεμβάσεις και δεν αφήνονται να λειτουργήσουν ελεύθερα. Ένας χαρισματικός ηγέτης σίγουρα μπορεί να περιορίσει τη διαφθορά. Τα φαινόμενα διαφθοράς, όμως, δεν αποτελούν προνόμιο της ελληνοκυπριακής κοινότητας. Περίπου τα ίδια φαινόμενα παρουσιάζονται και στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Η απομόνωση μάλλον ενθαρρύνει τα φαινόμενα της διαφθοράς. Οι απόψεις του φίλου μου με οδήγησαν σε βαθύ προβληματισμό. Εξακολουθώ, όμως, να πιστεύω ότι το Κυπριακό και η διαφθορά είναι εξ ίσου σοβαρά προβλήματα. Ιεραρχικά κατατάσσονται στην ίδια βαθμίδα. Μεταξύ τους υπάρχει στενή διασύνδεση. Η παράταση της εκκρεμότητας στο Κυπριακό βοηθά στην εξάπλωση της διαφθοράς. Από την άλλη, η διαφθορά αποτελεί εμπόδιο στην εξεύρεση συμφωνημένης λύσης στο Κυπριακό πρόβλημα. Η συνεργασία μεταξύ των δύο κοινοτήτων μπορεί να εξαλείψει τη διαφθορά. Σε λιγότερο από ένα χρόνο θα διεξαχθούν εκλογές για την ανάδειξη Προέδρου της Δημοκρατίας. Μέχρι τότε το Κυπριακό δεν πρόκειται να λυθεί. Ο νέος Πρόεδρος εκτός από το Κυπριακό θα έχει να αντιμετωπίσει και το πρόβλημα της διαφθοράς. Προκειμένου να λυθεί το Κυπριακό εκείνο που χρειάζεται είναι πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα. Τα τελευταία σαράντα χρόνια συζητήθηκαν σχολαστικά όλες οι λεπτομέρειες που συνθέτουν το πρόβλημα Εκείνο που λείπει είναι θέληση για λύση και αποφασιστικότητα. Αν ο νέος Πρόεδρος επιδείξει την απαιτούμενη θέληση για λύση, το πρόβλημα μπορεί να λυθεί. Με τη λύση του προβλήματος τα φαινόμενα διαφθοράς που ταλανίζουν την κυπριακή κοινωνία θα περιοριστούν. Με την πάροδο του χρόνου θα εξαλειφθούν. Μέχρι να βρεθεί λύση, η διαφθορά μπορεί να περιοριστεί αν ο νέος Πρόεδρος αποφάσισα να την περιορίσει. Για να πετύχει δεν πρέπει να δεσμευθεί για ανταλλάγματα στα μικρά κόμματα. Πρέπει να υιοθετήσει ασφαλιστικές δικλίδες που θα εξασφαλίζουν την αμερόληπτη εφαρμογή των νόμων και την ομαλή λειτουργία των θεσμών. Οι διορισμοί ανεξάρτητων αξιωματούχων του κράτους πρέπει να υποβάλλονται για έγκριση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Για να λυθεί το Κυπριακό ο νέος Πρόεδρος πρέπει να διαθέτει αποφασιστικότητα και θέληση για λύση. Για να περιορίσει τη διαφθορά πρέπει να αρνηθεί να δώσει υποσχέσεις για ανταλλάγματα στα μικρά κόμματα Η λύση του Κυπριακού θα αποτελέσει τον καταλύτη για την οριστική εξάλειψη της διαφθοράς.