Πολλοί πολιτικοί και δημοσιογράφοι που ασχολούνται ειδικά και σχεδόν αποκλειστικά με το Κυπριακό, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι προτάσεις Ταλάτ προσβλέπουν στην εγκαθίδρυση καθεστώτος συνομοσπονδίας ή ότι περιέχουν πολλά συνομοσπονδιακά στοιχεία. Είναι σωστή αυτή η εκτίμηση; Κατ' αρχάς θα πρέπει να εξηγήσουμε εν συντομία τι είναι και τι δεν είναι η Συνομοσπονδία.

Η συνομοσπονδία συνίσταται από δύο ή περισσότερα ανεξάρτητα κράτη, τα οποία συμβάλλονται με διεθνή συμφωνία για να προωθήσουν θέματα κοινού ενδιαφέροντος και συμφερόντων, που αφορούν κυρίως την εξωτερική, αμυντική και οικονομική πολιτική. Η συνομοσπονδία δεν αποτελεί νέο κράτος, επειδή δεν εγκαθιδρύεται κράτος με κυριαρχικά όργανα, ούτε διαθέτει κυριαρχία, διεθνή προσωπικότητα και ιθαγένεια αναγνωρισμένα από τη διεθνή κοινότητα. Τα συμβαλλόμενα κράτη δεν απαιτούν τέτοια διεθνή αναγνώριση. Στη συνομοσπονδία κάθε συμβαλλόμενο κράτος διατηρεί την ανεξαρτησία του, τόσο έναντι του άλλου ή άλλων συμβαλλομένων κρατών, όσο και έναντι της διεθνούς κοινότητας, η οποία συνεχίζει να το αναγνωρίζει ως ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος. Η διάλυση της συνομοσπονδίας δεν επιφέρει οιεσδήποτε αλλαγές στο διεθνές status των συμβαλλομένων κρατών, τα οποία συνεχίζουν να διατηρούν την ανεξαρτησία τους. Θα πρέπει να πούμε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία ως ένα ανεξάρτητο κράτος στην οποία ασκεί κυριαρχία μόνο η ε/κ κοινότητα, αποτελεί εδώ και 6 σχεδόν χρόνια μέλος μιας μεγάλης συνομοσπονδίας κρατών. Της συνομοσπονδίας που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Η ΕΕ, αν και είναι δεν αποκαλείται Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Κρατών, με την πάροδο του χρόνου βαθμιαία, αλλά σταθερά, μετεξελίσσεται σε ομοσπονδία. Ήδη με τη Συνθήκη της Λισαβόνας τέθηκαν μερικά θεμέλια, δηλαδή στοιχεία που έχουν ομοσπονδιακό και όχι συνομοσπονδιακό χαρακτήρα.

Η ομοσπονδία αναγνωρίζεται διεθνώς ως κράτος. Αποτελεί μια μορφή ανεξάρτητου κράτους, με μία κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια, που αποτελείται από ορισμένα συστατικά μέρη, στα οποία σε διαφορετικές ιστορικές περιπτώσεις εγκαθίδρυσης ομοσπονδίας δόθηκαν διαφορετικά ονόματα, όπως κρατίδια, πολιτείες, περιφέρειες, καντόνια, επαρχίες και στην περίπτωση της Κύπρου ζώνες.

Τα επιμέρους ομόσπονδα κρατίδια ή ζώνες διαθέτουν ορισμένες εξουσίες που τους επιτρέπουν μια σχετική ή μερική αυτοκυβέρνηση και βρίσκονται ενωμένες μέσω κεντρικών ομοσπονδιακών σωμάτων. Υπάρχει διάκριση εξουσιών ανάμεσα στους ομοσπονδιακούς και τους ομόσπονδους φορείς. Οι εξουσίες των κεντρικών ομοσπονδιακών φορέων υπερέχουν στους τομείς αρμοδιότητάς των, ενώ αντίθετα οι εξουσίες των ομόσπονδων φορέων υπερέχουν στους δικούς τους τομείς αρμοδιότητας.

Η ομοσπονδία δεν είναι ούτε συνομοσπονδία, ούτε ενιαίο κράτος, όπως για παράδειγμα είναι η Κυπριακή Δημοκρατία.

Οι προτάσεις Ταλάτ για το Συνταγματικό εμπεριέχουν πρόνοιες για εγκαθίδρυση ομοσπονδιακού κράτους και όχι συνομοσπονδίας. Ποιες είναι αυτές; Από τη μια είναι οι πρόνοιες για κεντρικά ομοσπονδιακά σώματα και όργανα και από την άλλη δύο κοινοτικές ομόσπονδες διοικήσεις των δύο συνιστώντων κρατιδίων.

Στις προτάσεις για την εγκαθίδρυση κεντρικών ομοσπονδιακών σωμάτων περιλαμβάνονται η πρόνοια για σύσταση ομοσπονδιακών κρατικών σωμάτων και οργάνων, που είναι χαρακτηριστικά μόνο για την ομοσπονδία ανεξάρτητα αν το κράτος αυτό θα έχει δύο συνιστώσες επιμέρους πολιτείες ή κρατίδια. Ενώ όμως, η κάθε συνιστώσα πολιτεία ή ζώνη θα διοικείται από πολίτες που νόμιμα θα διαμένουν σ' αυτήν, τα κεντρικά (ομοσπονδιακά) όργανα του κράτους θα πρέπει να απαρτίζονται από εκπροσώπους και των δύο κοινοτήτων, σύμφωνα με μια συμφωνημένη και συνταγματικά κατοχυρωμένη αναλογία.

Μπορεί δικαίως να υποστηρίξει ένας Ελληνοκύπριος ότι οι απαιτήσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς όσον αφορά το διαμοιρασμό της εξουσίας στο ομοσπονδιακό επίπεδο οργάνωσης του Κράτους και όσον αφορά τη συμμετοχή της τ/κ κοινότητας στα ομοσπονδιακά σώματα και όργανα είναι υπερβολικές, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι προτάσεις οδηγούν στη συγκρότηση ενός συνομοσπονδιακού μορφώματος.

Οι προτάσεις των Τ/Κ είναι προς διαπραγμάτευση, δεν είναι τελεσίγραφο. Μ' άλλα λόγια τέθηκαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και δυνατόν να διαφοροποιηθούν και ελπίζουμε να βρεθούν οι χρυσές εκείνες τομές που θα οδηγήσουν σε μια κοινά αποδεκτή λύση. Το θέμα είναι να τεθούν τα θεμέλια της ΔΔΟ και με καλή θέληση να κτίσουμε το οικοδόμημα της νέας ενωμένης Κύπρου, έστω κι αν στα όργανα εξουσίας οι Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας θα έχουν μεγαλύτερη αναλογία συμμετοχής απ' ό,τι αναλογεί στην κοινότητά τους.

Ας μην ξεχνάμε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία, που ο πληθυσμός της δεν ξεπερνά τον πληθυσμό ενός τετραγώνου μιας ευρωπαϊκής πρωτεύουσας στην ΕΕ, έχει τις ίδιες εξουσίες που έχουν δυνάμεις όπως η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ιταλία κ.ά. Μήπως αυτό είναι άδικο; Φαινομενικά είναι, όμως με αυτή την "αδικία" για τις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ευρωπαϊκή Ένωση λειτούργησε σχεδόν ομαλά, αλλά σίγουρα χωρίς βίαιες συγκρούσεις, όλα αυτά τα χρόνια.

Η προτεινόμενη λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ) δεν είναι ανάθεμα, δεν είναι ένας οδυνηρός συμβιβασμός όπως ισχυρίζονται μερικοί, αλλά μια ευλογία, είναι η μία και μοναδική αναγκαία πράξη που θα ενώσει τη διχοτομημένη μας πατρίδα, σε ένα ανεξάρτητο κράτος με μία κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα, μία ιθαγένεια. ένα κράτος μέλος των ΗΕ και της ΕΕ και όλων των άλλων διεθνών οργανισμών.

 

      www.ch-kiatipis.com/