Τοποθεσία: Πολιτισμός και Πολιτική

Θέματα προς συζήτηση

Θέμα

Τα σώματα και όργανα της Κυπριακής Δημοκρατίας και οι εξουσίες τους

Του Χαμπή Κιατίπη

20/03/2009

Οι εξουσίες των αστικών κρατών ή οι κρατικές εξουσίες δεν είναι ακριβώς οι ίδιες σε όλες τις χώρες-κράτη του κόσμου. Σε κάθε χώρα-κράτος έχουν τις ιδιαιτερότητές τους, τις ιδιορρυθμίες τους, τα ιδιαίτερα όργανα που τις ασκούν. Σε κάθε δοσμένη χώρα οι ιδιαιτερότητες αυτές σχετίζονται άμεσα με τον τρόπο οργάνωσης του Κράτους και την ιστορική του εξέλιξη, τον τρόπο με τον οποίο αποκτούνται οι διάφορες μορφές εξουσίες από τους διάφορους φορείς τους, τον παραδοσιακό τρόπο άσκησης των εξουσιών και τις νοοτροπίες που επικρατούν τόσον ανάμεσα στους εξουσιαστές όσο και ανάμεσα στους εξουσιαζόμενους. Από την ίδρυση του πρώτου ταξικού κράτους (των δουλοκτητών) μέχρι σήμερα όλα ανεξαίρετα τα κράτη που εγκαθιδρύθηκαν είχαν και έχουν ένα κοινό σκοπό: να διατηρήσουν την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων. Ο μόνος τρόπος με τον οποίον επιτεύχθηκε η ανατροπή μιας υπάρχουσας τάξης πραγμάτων ήταν η βίαιη, η ένοπλη επανάσταση στην οποία συμμετείχαν μεγάλες μάζες εργαζόμενου οπλισμένου λαού ή η εξωτερική εισβολή κατακτητών από το εξωτερικό της χώρας-κράτους, οι οποίοι ζούσαν σε διαφορετική τάξη πραγμάτων και υποχρέωσαν και τους κατοίκους που κατακτούσαν να την υιοθετήσουν κι αυτοί.

Οι διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στον τρόπο οργάνωσης των διαφόρων αστικών κρατών και των τρόπων άσκησης κρατικών μορφών εξουσίας ποικίλλουν. Ανάμεσα στις  αναπτυγμένες βιομηχανικά χώρες - Ευρώπη, Βόρειος Αμερική, Αυστραλία, Ν. Ζηλανδία οι διαφορές είναι ελάχιστες, ενώ ανάμεσα σ' αυτές και στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι μεγάλες. Τα κράτη δυνατόν να διακριθούν σε πολυκομματικά και σε μονοκομματικά, σε απολυταρχικά, σε ολιγαρχικά, σε δικτατορικά, σε αστυνομοκρατούμενα, σε στρατοκρατούμενα, σε θεοκρατούμενα ή φονταμελιστικά, σε κομμουνιστικά, σε σοσιαλιστικά, σε λαϊκά, σε αστικοδημοκρατικά, που είναι εκείνα που λειτουργούν με βάση τις αρχές της αστικής δημοκρατίας. Τα πιο πολλά κράτη σήμερα υπερασπίζονται την ατομική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, ενώ μερικά την έχουν καταργήσει και στη θέση της έχουν επιβάλει την κρατική και τη συνεταιριστική μορφή ιδιοκτησίας στα περισσότερα και τα πιο σπουδαία μέσα παραγωγής.

Εδώ μας ενδιαφέρουν οι εξουσίες του Αστικού Κράτους που λέγεται "Κυπριακή Δημοκρατία" όπως αυτή είναι οργανωμένη σε κρατικές δομές και όπως ασκούνται τα τελευταία 35 χρόνια, μετά δηλαδή την Τούρκικη εισβολή και κατοχή μεγάλου τμήματος της επικράτειάς της. Στην πραγματεία αυτή δεν θα αναφερθούμε σε θεμελιώδεις δομές της Κυπριακής Δημοκρατίας και στα επιμέρους όργανα που προνοούνται από τις Συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου και το Σύνταγμα του Κυπριακού Κράτους που ιδρύθηκε στη βάση αυτών των συμφωνιών. Ούτε βέβαια και στα παρεμφερή θέματα των Εγγυήσεων και των ξένων στρατιωτικών βάσεων. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το Κυπριακό Κράτος λειτουργεί με βάση της αρχές της αστικής δημοκρατίας, δηλαδή της κοινοβουλευτικής ή της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Με τη λειτουργία της αστικής δημοκρατίας και ιδιαίτερα με βάση τους διάφορους μηχανισμούς εκλογής αντιπροσώπων σε θεσμοθετημένες θέσεις ή αξιώματα εξουσίας εκλέγονται άτομα στα οποία, στη βάση προνοιών είτε του Συντάγματος είτε ειδικών νόμων, συσσωρεύονται οι διάφορες μορφές δύναμης που διαθέτει η κοινωνία και συγκεντρώνονται στα χέρια ολίγων ατόμων. Τα άτομα αυτά, ως αξιωματούχοι του Κράτους πλέον  μετατρέπουν αυτή τη δύναμη σε διάφορες μορφές κρατικής εξουσίας, ώστε να επιβάλλουν με τις αποφάσεις που παίρνουν, τη θέλησή τους πάνω στην κοινωνία, είτε ως σύνολο είτε ως ομάδες ειδικών συμφερόντων. Όπως θα δούμε το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας προβλέπει την εκλογή ενός ανώτατου άρχοντος, του Προέδρου που τίθεται επικεφαλής του Κράτους. Στον Πρόεδρο του Κυπριακού Κράτους έχουν παραχωρηθεί από το Σύνταγμα τεράστιες και πολύ εκτεταμένες εξουσίες, ώστε δικαιολογημένα θα χαρακτήριζε κανείς το Κυπριακό Κράτος ως ολιγαρχικό, έστω κι αν για να ασκήσει την εξουσία του είναι υποχρεωμένος να διορίζει άλλα άτομα σε υποδιέστερες θέσεις εξουσίας ή αξιώματα, άλλες εκ των οποίων βρίσκονται υπό τον πλήρη έλεγχο του και άλλες έχουν διάφορους βαθμούς ανεξαρτησίας από την Προεδρική εξουσία.

Ποιες δομές και ποιες εξουσίες ανήκουν στο αστικό κράτος "Κυπριακή Δημοκρατία", όπως αυτό εξελίχθηκε από το 1974 μέχρι σήμερα;

Κατ' αρχή θα αναφερθούμε στην επικρατούσα αντίληψη και μετά στη δική μου την αντίληψη γι' αυτό το θέμα.

Όλοι οι "επώνυμοι" της κοινωνίας μας  (Κρατικοί αξιωματούχοι, Νομικοί, Πολιτικοί, Εκπαιδευτικοί, Μεγαλοεπιχειρηματίες, Καλλιτέχνες κ.λπ. ακόμη κι οι απλοί πολίτες) δέχονται ότι υπάρχουν τρεις κρατικές εξουσίες - η Εκτελεστική, η Νομοθετική και η Δικαστική.  Έξω απ' αυτές δέχονται ότι υπάρχουν διάφορες άλλες εξουσίες, τις οποίες θεωρούν ανεξάρτητες από τις πιο πάνω.

Λέγεται επίσης ότι υπάρχει και τέταρτη εξουσία, υπονοώντας την εξουσία των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας (ΜΜΕ). Αυτή η εξουσία όμως, που αν και έχει μεγάλη δυνατότητα επηρεασμού των κοινωνικών δρώμενων, δεν είναι 100% κρατική, γιατί εκτός από το ΡΙΚ,  όλα τα άλλα ΜΜΕ ανήκουν σε ιδιώτες ή σε δημόσιες εταιρίες ή σε πολιτικά κόμματα ή σε επιμέρους κοινωνικές οργανώσεις. Πέραν των ΜΜΕ τα τελευταία χρόνια ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια και οι διάφοροι Δικτυότοποι (Websites) και διαδικτυακά Μπλοκ (Blogs) που ανήκουν τόσο στο κράτος όσο και σε ιδιώτες και το καθένα ασκεί κάποια μικρή ή μεγάλη επιρροή στα τεκταινόμενα.

Η επικρατούσα αντίληψη υποστηρίζει ότι υπάρχει πλήρης ανεξαρτησία ανάμεσα στις τρεις κρατικές εξουσίες. Δηλαδή κάθε κρατικό όργανο, φορέας μιας μορφής εξουσίας, ασκεί τη μορφή εξουσίας που καθορίζει το Σύνταγμα και οι ειδικοί νόμοι, ανεξάρτητα από τα όργανα που ασκούν τις δύο άλλες μορφές εξουσίες και δεν έχει δικαίωμα να επεμβαίνει στις διαδικασίες άσκησης της εξουσίας που φέρει ένα άλλο, ξεχωριστό όργανο εξουσίας, ούτε και δέχεται επέμβαση από τα όργανα των δύο άλλων εξουσιών να αναμειγνύονται στις δικές του υποθέσεις και να επηρεάζουν τις διαδικασίες με βάση τις οποίες βγάζει τις αποφάσεις του. Μ' άλλα λόγια όργανα εξουσίας που ανήκουν σε μια από τις τρεις εξουσίες δεν μπορούν να καθορίζουν τις αποφάσεις που θα πρέπει να πάρουν όργανα που ανήκουν στις άλλες εξουσίες. Υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις, όπως π.χ. ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, που είναι φορέας Εκτελεστικής Εξουσίας έχει το συνταγματικά καταχωρημένο δικαίωμα να επικυρώνει ή να αποπέμπει τους νόμους που θεσπίζει η Βουλή, που είναι το όργανο της Νομοθετικής Εξουσίας, προτού αυτοί γίνουν νόμοι του κράτους. Υπήρξε όμως πρόσφατα και περίπτωση Υπουργού που υποχρεώθηκε σε παραίτηση επειδή απέστειλε επιστολή σε δικαστή για να "ξεκαθαρίσεις" κατά την αντίληψή της ορισμένα πράγματα σχετικά με μια εκδικαζόμενη υπόθεση. Το γεγονός αυτό θεωρήθηκε ως επέμβαση ενός αξιωματούχου φορέα εκτελεστικής εξουσίας στις διαδικασίες κατά τις οποίες ένα όργανο (δικαστής) φορέας άλλης μορφής εξουσίας (δικαστικής) θα έβγαζε μια απόφαση. 

Υπάρχουν βέβαια και οι αντιλήψεις που υποστηρίζουν ότι αυτή η διακηρυγμένη ανεξαρτησία των τριών κρατικών εξουσιών είναι τυπική, καθότι πίσω από το παρασκήνιο διεξάγεται συνεχής ή ασυνεχής προσπάθεια αλληλοεπηρεασμού των φορέων της μιας εξουσίας από φορείς άλλης εξουσίας και όχι μόνο αλλά και από ιδιώτες, από μικρούς ή  μεγάλους παράγοντες.

Σύμφωνα, λοιπόν, με την επικρατούσα αντίληψη περί αστικών κρατικών εξουσιών υπάρχουν οι ακόλουθες τρεις εξουσίες, που διακρίνονται μεταξύ τους ως ανεξάρτητες η μια από την άλλη και στην κάθε μια αντιστοιχούν συγκεκριμένα κρατικά όργανα ή φορείς εξουσίας:

1. Η Εκτελεστική Εξουσία, φορέας της οποίας είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η Αυλή του Προεδρικού (όπως λέμε η αυλή του Βασιλιά) ή απλώς Προεδρία, μαζί με την Κυβέρνηση ή αλλιώς το Υπουργικό Συμβούλιο (οι Υπουργοί ή αλλιώς οι πολιτικοί προϊστάμενοι των υπουργείων). Φορείς ή όργανα εκτελεστικής εξουσίας θεωρούνται επίσης η Δημόσια Υπηρεσία, δηλαδή οι Δημόσιοι Υπάλληλοι όλων των βαθμίδων στην ιεραρχία της δομικής συγκρότησης της δημόσιας υπηρεσίας ή των Υπουργείων. Ειδικά σώματα εκτελεστικής εξουσίας θεωρούνται  η Αστυνομία, η Υπηρεσία Θήρας, οι Μυστικές Υπηρεσίες του Κράτους, ο Στρατός και άλλοι ειδικοί κατασταλτικοί μηχανισμοί και όργανα.

2. Η Νομοθετική Εξουσία, φορέας της οποίας είναι η 56 ή 59μελής Βουλή των Αντιπροσώπων, με επικεφαλής τον Πρόεδρο της, το συμβούλιο των αρχηγών κομμάτων και τους Βουλευτές των διαφόρων πολιτικών κομμάτων ή και ανεξάρτητων αν υπάρχουν και των εκπροσώπων των λεγόμενων τριών θρησκευτικών ομάδων, και

3. Η Δικαστική Εξουσία, με ανώτατο όργανο το Ανώτατο Δικαστήριο, και σε κάθε επαρχία τα Επαρχιακά Δικαστήρια και τα ειδικά δικαστήρια των διαφόρων κατηγοριών.

Εκτός από τους πιο πάνω φορείς ή όργανα μιας από τις τρεις μορφές Κρατικής Εξουσίας υπάρχουν επίσης φορείς εξουσιών που δεν εντάσσονται σύμφωνα με την επικρατούσα αντίληψη σε μια από τις πιο πάνω τρεις κρατικές εξουσίες. Θεωρούνται δηλαδή τελείως  ανεξάρτητες ή "ξεκρέμαστες", ακατάτακτες. Μερικές απ' αυτές κατατάσσονται σε μια κατηγορία που αποκαλείται "ημικρατικοί οργανισμοί". Υπάρχουν επίσης οι λεγόμενοι Ανεξάρτητοι Αξιωματούχοι ή οι λεγόμενες Ανεξάρτητες Αρχές ή Επιτροπές ή Υπηρεσίες (βλέπε πιο κάτω). Μια απ' αυτές τις εξουσίες είναι π.χ. το Γραφείο του/της Επιτρόπου Διοικήσεως.

Σε χαμηλότερο επίπεδο κρατικών εξουσιών βρίσκονται οι Έπαρχοι, τα Δημαρχεία, τα Κοινοτικά Συμβούλια και οι Κοινοτάρχες γνωστοί στο ευρύ κοινό ως Μουχτάρηδες.  Αναφέρονται επίσης Νέοι Θεσμοί, δηλαδή κρατικά όργανα ή σώματα που είχαν ιδρυθεί κατά το πλείστο μετά την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Λεπτομερείς πληροφορίες για τη δόμηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και τις διάφορες υπηρεσίες βλέπε: Κυβερνητική Πύλη Διαδικτύου.

* * *

Κατά τη ταπεινή μου άποψη η πιο πάνω αντίληψη δεν αντανακλά πλήρως και επακριβώς την επικρατούσα κατάσταση δομής, κατοχής και άσκησης κρατικής εξουσίας. Κατ' αρχή θα πρέπει να πούμε ότι σύμφωνα με το χαρακτήρα τους, τον τρόπο άσκησής τους και την προέλευσή τους, οι μορφές κρατικής εξουσίας είναι περισσότερες από τρεις. Και δεν είναι πλήρως ανεξάρτητες μεταξύ τους όπως υποστηρίζει η επίση άποψη, αλλά αλληλοσυνηφασμένες ή αλληλοσυνδεδεμένες και αλληλοεξαρτώμενες ή αλληλοεπηρεαζόμενες σε ένα πολύπλοκο ιστό που λέγεται κρατικός μηχανισμός (βλέπε Κυβερνητική Πύλη Διαδικτύου).

Λανθασμένο είναι και το περιεχόμενο που έχει δοθεί στην έννοια "Εκτελεστική Εξουσία", γι' αυτό και είναι ανάγκη να αποδώσουμε την ορθή έννοια αυτού του όρου. Εκτελεστική Εξουσία λοιπόν υπονοεί το δικαίωμα που έχουν τα κρατικά σώματα και όργανα να υλοποιούν αποφάσεις που παίρνουν άλλα κρατικά όργανα - να εκτελούν δηλαδή διάφορες πρακτικές εργασίες, δράσεις, ενέργειες, έργα, υπηρεσίες που τους ανατίθενται από αξιωματούχους που κατέχουν ανώτερες θέσεις κρατικής εξουσίας. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και οι Υπουργοί δεν εκτελούν, είναι οι αξιωματούχοι που λαμβάνουν τις αποφάσεις και αναθέτουν σε άλλους να εκτελέσουν αυτές τις αποφάσεις. Συνεπώς ο Πρόεδρος και οι Υπουργοί δεν θα πρέπει να κατατάσσονται στην κατηγορία της Εκτελεστικής Εξουσίας, είναι πάνω από αυτήν και εκτελούν ειδικές μορφές εξουσίας, καθόσον τα βασικά τους καθήκοντα είναι να παίρνουν αποφάσεις, δηλαδή κάνουν βασικά πνευματική και όχι πρακτική εργασία. Δεν θα δει κανείς ποτέ τον Πρόεδρο ή τους Υπουργούς να κρατούν κάποιο εργαλείο ή να χειρίζονται κάποια μηχανή για να διεκπεραιώσουν μια δουλειά, εκτός και αν κάποτε ο Πρόεδρος ή κάποιος Υπουργός πιάσει ένα μυστρί για να θεμελιώσει ένα έργο. Χαράς το πράμα.

Επίσης είναι γνωστό ότι το Προεδρικό ή τα Υπουργεία ή η Νομική Υπηρεσία έχουν το δικαίωμα να ετοιμάζουν νομοσχέδια τα οποία προωθούν ακολούθως στη Βουλή προς συζήτηση και ψήφιση. Συνεπώς τα πιο πάνω κρατικά όργανα ασκούν ουσιαστική Νομοθετική Εξουσία. Επίσης θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι ούτε η Δικαστική Εξουσία είναι απόλυτα ανεξάρτητη από τις άλλες εξουσίες καθότι καλείται να εφαρμόσει του νόμους που ψηφίζονται από τις άλλες εξουσίες. Δεν λειτουργεί με βάση νόμους που ψηφίζουν οι Δικαστές.

Συνεπώς, οι Κρατικές εξουσίες, στην περίπτωση του αστικού κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας θα πρέπει να θεωρούνται οι ακόλουθες:

1.  Η Προεδρική Εξουσία. Στην Κύπρο είναι η πιο ισχυρή εξουσία. Φορέας της εξουσίας αυτής είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ο Πρόεδρος είναι πανίσχυρος, πραγματικά και ουσιαστικά ο "Ανώτατος Άρχοντας" στην Κύπρο. Εκλέγεται άμεσα από το λαό κάθε πέντε χρόνια. Συνεπώς η θητεία του είναι πενταετής. Κανείς δεν μπορεί να τον κουνήσει από τη θέση του ή να του αφαιρέσει μέρος από τις εξουσίες του με δημοκρατικές διαδικασίες.  Μόνο πραξικοπηματικά μπορεί να γίνει αυτό. Αντίθετα όμως απ' αυτό το γεγονός ο Πρόεδρος για να ασκήσει τις εξουσίες του ώστε να λειτουργήσει εύρυθμα το Κράτος  είναι υποχρεωμένος να εκχωρεί μέρος των εξουσιών του σε τρίτους. Αυτός διορίζει τους περισσότερους ανώτατους φορείς ή όργανα Κυβερνητικής και Εκτελεστικής εξουσίας.  Ο Πρόεδρος επιλέγει και διορίζει άτομα ή όργανα που ασκούν εκ μέρους του Προεδρική εξουσία, δηλαδή τον βοηθούν άμεσα στο έργο του. Αυτά είναι τα μέλη αυτού που αποκαλώ Αυλή του Προεδρικού ή απλώς Προεδρικό, ήτοι ο Υφυπουργός παρά το Προέδρω, ο Προεδρικός Επίτροπος, ο Διευθυντής του Γραφείου του Προέδρου, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, ο Γραμματέας του Προεδρικού, Σύμβουλοι κ.ά. άμεσοι συνεργάτες και όργανα.

2. Η Κυβερνητική Εξουσία. Τα όργανα άσκησης Κυβερνητικής Εξουσίας είναι οι Υπουργοί ή αλλιώς οι Πολιτικοί Προϊστάμενοι των Υπουργείων. Οι Υπουργοί διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Είναι μαζί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας οργανωμένοι ως Υπουργικό Συμβούλιο ή Κυβέρνηση. Το υπουργικό συμβούλιο διαθέτει το δικό του Γραμματέα που έχει βοηθούς.  Μ' άλλα λόγια οι Υπουργοί δεν είναι αιρετοί, αλλά διορίζονται στις θέσεις τους από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και ως εκ τούτου θα μπορούσε ένας αδέκαστος κριτής να αποφανθεί ότι στο τομέα αυτό υπάρχει έλλειμμα αστικής δημοκρατίας.  Οι Υπουργοί συνεπικουρούνται στο έργο τους από τους Γενικούς Διευθυντές των Υπουργείων, οι οποίοι είναι μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι. Λόγω του γεγονότος διορισμού των Υπουργών από τον Πρόεδρο, υπάρχει ανάμεσα στην Προεδρική και την Κυβερνητική Εξουσία μια ιδιαίτερη στενή σχέση, καθότι επικεφαλής της Κυβέρνησης είναι ο ίδιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος καταρτίζει την ημερήσια διάταξη των συνεδριάσεων του Υπουργικού του οποίου και προεδρεύει. Σύμφωνα με την επικρατούσα αντίληψη λέγεται ότι ο Πρόεδρος απλώς προεδρεύει του Υπουργικού Συμβουλίου και ότι δεν παίρνει μέρος στη ψηφοφορία για πάρσιμο κυβερνητικών αποφάσεων του Υπουργικού.  Κατά την άποψή μας όμως ο Πρόεδρος παίζει καθοριστικό ρόλο κατά τις διαδικασίες συζήτησης των διαφόρων θεμάτων της ημερησίας διάταξης και επηρεάζει με τις απόψεις του τις όποιες αποφάσεις παίρνει το Υπουργικό Συμβούλιο. Συνεπώς ο Πρόεδρος ασκεί και ελέγχει επίσης της Κυβερνητική Εξουσία. Επίσης επειδή κάθε Υπουργός διορίζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας είναι υπόχρεος να ασκεί πολιτική που να είναι σύμφωνη με τις προεκλογικές υποσχέσεις ή δεσμεύσεις του Προέδρου όταν αυτός ήταν υποψήφιος πρόεδρος στις προεδρικές εκλογές. Αν ξεστρατίσει από τη γενική πορεία θέτει τον εαυτό εκτός Υπουργικού.  Συνεπώς η Κυβερνητική εξουσία δεν είναι πλήρως ανεξάρτητη από την Προεδρική. Οι δύο εξουσίες αλληλοσυνδέονται ποικιλοτρόπως και αλληλοεπηρεάζονται. Η διάρκεια της θητείας των Υπουργών διακυμαίνεται και εξαρτάται από αποφάσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας. Μπορεί να είναι κι αυτές πενταετείς ή ως συνέβαινε συνήθως στο παρελθόν μικρότερης διάρκειας. Όσον αφορά τα συγκεκριμένα καθήκοντα και εξουσίες κάθε υπουργού ξεχωριστά θα πρέπει να γραφτούν άλλες πραγματείες. Εδώ θα κάνουμε μια παρένθεση. Βλέπε σημείωση στο τέλος.*

3. Η Νομοθετική Εξουσία. Οι Φορείς της εξουσίας αυτής - οι Βουλευτές- εκλέγονται σε  γενικές εκλογές που διεξάγονται κάθε τέσσερα χρόνια, και συνιστούν το κρατικό όργανο που λέγεται Βουλή των Αντιπροσώπων ή απλά Βουλή. Η θητεία τους είναι δηλαδή τετραετής εκτός και αν διορισθούν Υπουργοί, οπότε χάνουν το βουλευτικό τους αξίωμα. Όπως λέει και το όνομα της εξουσίας, είναι υπεύθυνη να επιφέρει αλλαγές, υποτίθεται εκσυγχρονιστικές, σε υφιστάμενους νόμους και κανονισμούς ή να ψηφίζει νέους νόμους και να επικυρώνει διατάξεις και νόμους που προέρχονται από διεθνείς οργανισμούς στους οποίους η Κυπριακή Δημοκρατία είναι οργανικό μέλος, δηλαδή από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον ΟΗΕ και άλλους ειδικούς Διεθνείς Οργανισμούς.

4. Η εξουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από τη στιγμή που η Κυπριακή Δημοκρατία κατέστη πλήρες μέλος της Ε.Ε. συνδέθηκε και εξουσιακά ή εξουσιαστικά αν προτιμάτε μ' αυτή. Δέχθηκε δηλαδή να υπακούει σε, και να υιοθετεί, αποφάσεις που παίρνονται από τα όργανα εξουσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά την επίσημη τελετή ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε. η Κυπριακή Δημοκρατία αποδέχθηκε όλα όσα είχαν αποφασιστεί μέχρι τότε από τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. Όλα όσα αποφασίστηκαν και αυτά που αποφασίζονται μετέπειτα από τα ανώτατα όργανα της Ε.Ε. εντάσσονται στην έννοια του "Κοινοτικού Κεκτημένου". Η υπακοή αυτή εκφράζεται με την εισαγωγή των ευρωπαϊκών αποφάσεων ή οδηγιών στην Βουλή, η οποία είναι υπόχρεη εντός ορισμένου χρονικού διαστήματος να τις συζητήσει και τις επικυρώσει, οπότε μετατρέπονται σε νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας, αφού βέβαια επικυρωθούν και από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και δημοσιευθούν στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας. Έχω την αντίληψη ότι θεσμικά οι αποφάσεις των οργάνων εξουσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι υποχρεωτικές για όλα τα κράτη-μέλη της Ένωσης. Τα κρατικά όργανα της κάθε χώρας δεν έχουν δικαίωμα επιλογής, να επικυρώσουν ή να απορρίψουν αποφάσεις που παίρνονται από όργανα εξουσίας της Ε.Ε. Συνεπώς η εξουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ιεραρχικά ανώτερη από την κρατική εξουσία του κάθε μέλους ξεχωριστά. Το γενικό επιβάλλεται του επιμέρους. Έχοντας υπόψη μας τα πιο πάνω μπορούμε να αποφανθούμε ότι οι εξουσίες της Βουλής των Αντιπροσώπων στην θέσπιση νέων νόμων έχουν περιοριστεί σημαντικά. Η εξουσιαστική σχέση Κύπρου <-> Ε.Ε. δεν είναι βέβαια μονόδρομος.  Κύπριοι είτε αιρετοί είτε διορισμένοι λαμβάνουν ενεργό μέρος στις διαδικασίες όπου παίρνονται οι αποφάσεις των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. Βλέπε: Κύπρος<->Ε.Ε.

Μια παρένθεση: Οι πιο πάνω μορφές εξουσίας είναι οι πιο γενικές και πιο αφηρημένες. Για να υλοποιηθούν οι γενικές αποφάσεις που λαμβάνονται από τα όργανα φορείς των πιο πάνω εξουσιών έχουν θεσπισθεί κατά την πορεία ανάπτυξης του αστικού κράτους τα όργανα εκείνα που είναι επιφορτισμένα με το καθήκον να τις υλοποιούν, δηλαδή τα εκτελεστικά όργανα. Αυτοί που είναι υπόχρεοι να υλοποιήσουν τις γενικές αποφάσεις των ανώτερων οργάνων εξουσίας είναι άνθρωποι, άνθρωποι με λίγο ή περισσότερο νιονιό, άνθρωποι που διαθέτουν την ικανότητα σκέψης και την ικανότητα να παίρνουν συγκεκριμένες αποφάσεις καθώς εκτελούν τα καθήκοντά τους. Οι άνθρωποι βέβαια δεν υλοποιούν τις αποφάσεις μόνο με τα χέρια τους, αλλά χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα, από απλό μολύβι και χαρτί μέχρι πολύπλοκους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, από απλά εργαλεία, όπως κούσπους και φτυάρια μέχρι αυτόματα μηχανήματα, π.χ. τυπογραφικές μηχανές. Χρησιμοποιούν επίσης πολλών και διαφόρων ειδών πρώτες ύλες και υλικά. Χωρίς τα μέσα εκτέλεσης και παραγωγής δεν μπορεί να εκτελεστούν οι αποφάσεις, οι οδηγίες και οι διαταγές των ανώτερων οργάνων εξουσίας. Ως εκ τούτου θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας πως αυτοί που ασκούν εκτελεστική εξουσία δεν είναι απλώς όργανα ανωτέρων, αλλά έχουν τη σχετική ανεξαρτησία να σκέπτονται και να αποφασίζουν πάνω σε τρεχούμενα θέματα κατά την εκτέλεση των οποιονδήποτε καθηκόντων που τούς ανατίθενται από τους ανωτέρους των.  Οι αποφάσεις, οδηγίες και διαταγές των ανωτέρων προς τους κατώτερους πρέπει να βρίσκονται σε συμφωνία με τις συνταγματικές διατάξεις και τους ειδικούς νόμους και κανονισμούς που έχουν θεσπισθεί στην πορεία εξέλιξης του κυπριακού κράτους και που συνεχίζουν να ισχύουν. Αν οι αποφάσεις, οι οδηγίες και οι διαταγές των ανώτερων προς τους κατώτερους δεν είναι σύμφωνες με τους νόμους, τότε  θα πρέπει να θεωρούνται ως παράνομες.

5. Η Εκτελεστική εξουσία. Οι πιο πάνω τέσσερις εξουσίες δεν έχουν εκτελεστικό χαρακτήρα επειδή τα άτομα ή τα όργανα  που τις ασκούν δεν είναι υπόχρεα και δεν καλούνται να εργαστούν πρακτικά για να υλοποιήσουν τις αποφάσεις που παίρνουν. Για την υλοποίηση των αποφάσεων το αστικό κράτος της Κύπρου, η Κυπριακή Δημοκρατία κληρονόμησε από την Αποικιοκρατία και αργότερα απέκτησε κατά την πορεία της εξέλιξής της διάφορα όργανα, που είναι οι πραγματικοί φορείς και άσκησης εκτελεστικής εξουσίας, επειδή ακριβώς έχουν την ευθύνη εκτέλεσης ή υλοποίησης των γενικών αποφάσεων. Οι γενικές βέβαια αποφάσεις δεν καθορίζουν τα πάντα ως προς το πως θα πρέπει να ενεργεί το κάθε άτομο ή όργανο που ανήκει στην εκτελεστική εξουσία και επίσης τί μέσα και ποια υλικά πρέπει να χρησιμοποιεί. Ως εκ τούτου κατά την πορεία εκτέλεσης ή υλοποίησης μια γενικής απόφασης που προέρχεται από κάποιο ανώτερο όργανο εξουσίας, τα εκτελεστικά όργανα χρησιμοποιούν το μυαλό τους, τη σκέψη τους και αποφασίζουν οι ίδιοι την πορεία της ενέργειάς τους. Δεν είναι δηλαδή παθητικά όργανα, αλλά όργανα που έχουν συνειδητοποιήσει τα καθήκοντα που φέρει η θέση στην οποία βρίσκονται. Οι φορείς της Εκτελεστικής εξουσίας δεν εκλέγονται σε γενικές ή άλλες εκλογές, αλλά διορίζονται είτε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας είτε από το Υπουργικό Συμβούλιο είτε από κάποιο άλλο ανώτατο θεσμικό όργανο του Κράτους, π.χ. από την Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας ή από την Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας. Όλοι αυτοί θεωρούνται ουσιαστικά Δημόσιοι ή Κυβερνητικοί Υπάλληλοι.  Θεωρούμε ότι και οι εκπαιδευτικοί και όσοι άλλοι εργάζονται στα δημόσια σχολεία αποτελούν μια ειδική κατηγορία δημοσίων υπαλλήλων.  Οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι επιφορτισμένοι με το καθήκον να εκτελούν τις αποφάσεις της Προεδρικής, της Κυβερνητικής, της Νομοθετικής και της Ευρωπαϊκής  Εξουσίας, και οι οποίες πρέπει να είναι είναι σύμφωνες με τους θεμελιώδεις νόμους  (συνταγματικούς) και τους ιδιαίτερους νόμους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τα όργανα που είναι φορείς Εκτελεστικής Εξουσίας είναι ουσιαστικά όλοι οι Δημόσιοι Υπάλληλοι, σύμφωνα με το ιεραρχικό σύστημα οργάνωσης των δημοσίων υπαλλήλων. Κάθε δημόσιος υπάλληλος υπάγεται σε κάποιο Υπουργείο, που ανάλογα με τη φύση του είναι δομημένο με βάση μια ιεραρχικά καθορισμένη κλίμακα καθορισμού ευθυνών και άσκησης εκτελεστικής εξουσίας. Συνεπώς κάθε δημόσιος υπάλληλος κατέχει μια θέση σ' αυτή την ιεραρχημένη δόμηση, που υπονοεί ότι από τη μια είναι υπόχρεος να υπακούει στις αποφάσεις, οδηγίες ή διαταγές υπάλληλου που κατέχει υψηλότερη θέση και αν υπάρχουν δημόσιοι υπάλληλοι σε κατώτερες από τη δική του θέση, θα πρέπει να υπακούουν στις δικές του αποφάσεις, οδηγίες ή διαταγές. Βασική επιδίωξη κάθε δημόσιου υπάλληλου είναι να ανέβη τα σκαλοπάτια που οδηγούν στις ανώτερες θέσεις εξουσίας, η ανώτατη των οποίων είναι η θέση του Γενικού Γραμματέα Υπουργείου. Οι δημόσιοι υπάλληλοι ως φορείς εκτελεστικής εξουσίας συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τους φορείς της Κυβερνητικής Εξουσίας, καθότι ανήκουν σε Υπουργεία όπου ο κάθε Υπουργός ως φορέας Κυβερνητικής Εξουσίας βρίσκεται επικεφαλής, ως ο πολιτικός προϊστάμενος του Υπουργείου. Υπάρχει αμφίδρομη σχέση εξουσίας μεταξύ Υπουργού και ανώτερων υπαλλήλων και μεταφορά απόψεων και γνώσεων από τους με στους δε και αντίστροφα. Σε τελική ανάλυση όμως επικρατεί η απόφαση του Υπουργού. Τα Υπουργεία και άλλοι φορείς Κυβερνητικής εξουσίας έχουν στην Κύπρο το δικαίωμα και υποχρέωση να κάνουν και νομοθετική εργασία, δηλαδή να ετοιμάζουν νομοσχέδια που σχετίζονται με θέματα της ειδικότητάς τους, τα οποία προωθούν στη Βουλή προς συζήτηση και ψήφιση ή απόρριψη. Πλείστα όσα νομοσχέδια κατατίθενται προς συζήτηση στη Βουλή προέρχονται από κάποια κυβερνητική υπηρεσία ή από τη νομική υπηρεσία του κράτους ή κάποια άλλη αρχή. Λίγα νομοσχέδια καταρτίζονται αυτόβουλα από ένα ή περισσότερους βουλευτές και συζητούνται στη Βουλή ή σε Επιτροπές της.   Στο κάθε Υπουργείο υπάρχει μια κλίμακα θέσεων φορέων διαφορετικής μορφής και ποσότητας Νομοθετικής και Εκτελεστικής Εξουσίας.  Ο κάθε ανώτερος δημόσιος υπάλληλος έχει βαθμιαία περισσότερη εξουσία από τους υφιστάμενούς του. Εκτός από τους ανώτατους και ανώτερους δημόσιους υπαλλήλους (Γ.Γ. Υπουργείων, Τμηματάρχες, Διευθυντές, Λειτουργούς), και κάθε άλλος υπάλληλος που βρίσκεται σε χαμηλότερες βαθμίδες της κλίμακας της κατοχής και άσκησης εξουσίας στην δημόσια υπηρεσία, είναι στην πραγματικότητα φορέας λίγης ή περισσότερης εκτελεστικής εξουσίας. Ειδική μνεία για φορείς και άσκησης εκτελεστικής εξουσίας θα πρέπει να κάνουμε στους κατασταλτικούς μηχανισμούς, όπως είναι η Αστυνομία, οι Μυστικές Υπηρεσίες, ο Στρατός, η Υπηρεσία Θήρας και άλλοι γνωστοί και άγνωστοι μηχανισμοί καταστολής. Επειδή η δύναμη που διαθέτουν αυτά τα κρατικά όργανα είναι πολύ μεγάλη και αντιπαρατίθεται σε προσπάθεια εκ μέρους των λαϊκών στρωμάτων να επιβάλουν τη θέλησή τους είτε με ειρηνικό είτε με βίαιο τρόπο, υπάρχει ανάμεσα στα λαϊκά στρώματα η αντίληψη ότι όταν λέμε κράτος εννοούμε βασικά την Αστυνομία, το Στρατό και τα άλλα κατασταλτικά όργανα. Αυτά ουσιαστικά είναι τα εκτελεστικά όργανα του κράτους που έχουν την εξουσία, κάτω από ορισμένες περιστάσεις ή με βάση διαταγών των ανώτερων αξιωματούχων, να καταφεύγουν στη χρήση ένοπλης ή άλλης μορφής βίας για να καταστείλουν οποιανδήποτε ενέργεια στρέφεται ενάντια στο Κράτος γενικά ή σε όργανά του ειδικά ή ενάντια στις κοινωνικές δομές και τους ανθρώπους που τις επανδρώνουν. Ανάμεσα στις λαϊκές μάζες έχει επικρατήσει  η αντίληψη  πως Κράτος είναι η Αστυνομία, γιατί τόσο η έννοια κράτος γενικά όσο και η έννοια αστυνομία ειδικά είναι συνυφασμένες με την καταστολή οποιασδήποτε δράσης-αντίδρασης εκ μέρους των λαϊκών στρωμάτων που είτε δεν επιτρέπονται από την πολιτεία είτε δεν έχουν εξασφαλίσει εκ των προτέρων άδεια από κάποιο αρμόδιο κρατικό όργανο. Θα πρέπει να αναφέρουμε επίσης ότι τα τελευταία χρόνια η Κυβερνητική Εξουσία αναθέτει την διεκπεραίωση δημοσίων έργων όχι μόνο σε κυβερνητικές υπηρεσίες αλλά και σε ιδιώτες, κατά κανόνα σε μεγάλες εταιρείες, που δυνατόν να είναι ντόπιες, δηλαδή με κυπριακά κεφάλαια ή ξένες ή διεθνείς εταιρείας στις οποίες δυνατόν σ' αυτές να συμμετέχουν και ντόπιες εταιρείες. Ανάλογα με την περίπτωση τα έργα αυτά είτε χρηματοδοτούνται από την Κυβέρνηση και ως εκ τούτου αφού διεκπεραιωθούν παραδίδονται στην Κυβέρνηση (π.χ. νοσοκομεία, δρόμοι, δημόσια κτίρια κ.ά.) και παίρνουν το χαρακτήρα κυβερνητικής περιουσίας είτε παραμένουν για μερικές δεκαετίες στην αποκλειστική εκμετάλλευσή τους από την εταιρεία που τα κατασκεύασε (π.χ. αεροδρόμια).

6. Η εξουσία των λεγόμενων Ανεξάρτητων Αρχών. Στην Κυπριακή Δημοκρατία ιδρύθηκαν από την Προεδρική και την Κυβερνητική εξουσία διάφορες Επιτροπές ή Υπηρεσίες ή Αρχές που είναι επιφορτισμένες με ειδικά καθήκοντα. Οι κάτοχοι των ανώτατων θέσεων στις Αρχές αυτές αποκαλούνται Ανεξάρτητοι Αξιωματούχοι. Αυτοί είναι οι ακόλουθοι:

5. Η Εξουσία των Νέων Θεσμών.  Τα τελευταία χρόνια εισήχθησαν στην Κύπρο νέοι θεσμοί με ειδικές εξουσίες. Αυτές είναι:

   Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού Επίτροπος Ρυθμίσεως Ηλεκτρ. Επικοινωνιών και Ταχυδρομείων Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα Υπηρεσία Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου Γραφείο Εφόρου Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής Κύπρου Για να διαβάσετε τις αρμοδιότητες κάθε ενός απ' αυτούς τους θεσμούς κάντε κλικ πάνω στην ονομασία του.

    

6. Η Δικαστική Εξουσία. Φορείς ή όργανα άσκησης Δικαστικής Εξουσίας στην Κύπρο είναι μόνο οι διορισμένοι Δικαστές, που λειτουργούν είτε μοναχικά είτε σε ομάδες ως Δικαστήρια. Δεν υπάρχει στην Κύπρο ο θεσμός των Ενόρκων. Υπάρχει και στη δικαστική εξουσία μια ιεραρχική κλίμακα κατοχής και άσκησης δικαστικής εξουσίας. Στην κορυφή αυτής της κλίμακας βρίσκεται το 13μελές Ανώτατο Δικαστήριο. Ο Πρόεδρος και τα 12 μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου, που θεωρούνται όλοι ίσοι, διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Αυτοί έχουν την εξουσία να διορίζουν τους υπόλοιπους δικαστές. Ποιο κάτω θα βρείτε τα διάφορα Δικαστήρια. Τα δικαστήρια σε συνεργασία με το γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα, που θεωρείται ο Δημόσιος Κατήγορος και άμεσα μέσω αυτού με την Αστυνομία, που αναλαμβάνει τόσο καθήκοντα δημόσιου κατήγορου όσο και εκτελεστικά καθήκοντα εφαρμογής των αποφάσεων των δικαστηρίων.

   Ανώτατο Δικαστήριο Κακουργιοδικεία Επαρχιακά Δικαστήρια Οικογενειακά Δικαστήρια Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών Δικαστήριο Ελέγχου Ενοικιάσεων Στρατιωτικό Δικαστήριο (Στρατοδικείο) Δικαστήριo τωv Ευρωπαϊκώv Κoιvoτήτωv (ΔΕΚ) Γραμματεία των Δικαστηρίων Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο Για να διαβάσετε τις αρμοδιότητες κάθε ενός απ' αυτούς τους θεσμούς κάντε κλικ πάνω στην ονομασία του.

   Στην Κύπρο υπάρχει εμπεδωμένη η αντίληψη ότι οι Δικαστές ανήκουν σε μια ανεξάρτητη, απ' όλους τους άλλους κοινωνικούς θεσμούς υπηρεσία, και ότι είναι φορείς μιας ανεξάρτητης εξουσίας από τις άλλες εξουσίες του κράτους: της Δικαστικής εξουσίας. Οι δικαστές θεωρούνται ότι ανήκουν σε ένα κλειστό κύκλο ανθρώπων, τους οποίους πολύ δύσκολα προσεγγίζει κάποιος, ως να ανήκουν σε μια ειδική κοινωνία ή λέσχη. Αυτή η αντίληψη έχει βαθιές ρίζες που φτάνουν βαθιά στα δικαστικά πράγματα της Κύπρου που επικρατούσαν κατά τη διάρκεια της αποικιοκρατίας.

   Οι δικαστές, όπως και οι άλλοι υπάλληλοι που εργάζονται για το Κράτος, διορίζονται είτε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας είτε από τα μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου και αποτελούν ουσιαστικά κρατικούς υπαλλήλους, επιφορτισμένοι να βγάζουν αποφάσεις προς εξυπηρέτηση της δικαιοσύνης και προς ικανοποίηση του δημοσίου αισθήματος δικαίου. Μ' άλλα λόγια αποτελούν όργανα εξουσιας που καλούνται δρουν και ν' αποφασίζουν με βάση τους θεμελιώδεις νόμους του συντάγματος και τις αποφάσεις (νόμους) που πήραν αργότερα με διαλεκτική διαδικασία η Προεδρική,  Κυβερνητική, η Ευρωπαϊκή και η Νομοθετική Εξουσία. Παρόλο όμως ο Πρόεδρος διορίζει τους δικαστές του Ανωτάτου δεν έχει και το δικαίωμα να τους παύσει σε περίπτωση κατά την οποία, σύμφωνα με την κρίση του, αποδεικνύονται ακατάλληλοι για τη θέση στην οποία διορίστηκαν ή στην οποία βρίσκονται ανάλογα με μεταγενέστερες Αποφάσεις του ανωτάτου Δικαστηρίου.

   Επειδή νομίζουν ότι βρίσκονται στο απυρόβλητο λόγω του ότι κανείς δεν μπορεί να τους καθαιρέσει ή παύσει ή μεταθέσει, απέκτησαν την νοοτροπία του "σατράπη", του αυταρχικού, του εγώ είμαι και κανείς άλλος, του ανθρώπου που βρίσκεται μια βαθμίδα πάνω από τους άλλους ανθρώπους. Ως άτομα που ανήκουν στο επάγγελμα του δικαστή, νομίζουν ότι συναποτελούν μια ειδική κοινωνική κάστα "ευγενών" προνομιούχων, τους οποίους όλοι πρέπει να σέβονται και τις αποφάσεις τους όλοι πρέπει να αναγνωρίζουν ως ορθές και να υπακούουν σ' αυτές.

   Με βάση τα πιο κάτω θέτω προς προβληματισμό τα πιο κάτω ερωτήματα:

   Τους Δικαστές ποιος θα πρέπει να τους δικάζει...όταν βγάζουν φάλτσες αποφάσεις;

   Μήπως και οι δικαστές θα πρέπει να υπόκεινται σε έλεγχο και σε αξιολόγηση από κάποιο νέο θεσμικό κρατικό όργανο, ώστε να γνωρίζουν ότι αν πάρουν εν γνώση τους συνειδητά φάλτσες αποφάσεις θα κριθούν ανάλογα και να τιμωρούνται με ανάλογες ποινές μέχρι ακόμη και να εκπίπτουν του αξιώματός τους ή και να τους στερείται η ελευθερία τους, όπως συμβαίνει με όλους του άλλους πολίτες που καταδικάζονται για ποινικά αδικήματα;

    

7. Η Εξουσία των λεγόμενων Ημικρατικών Οργανισμών. Εκτός από τις Κυπριακές Αερογραμμές που είναι εταιρία δημοσίου δικαίου με μικτό ιδιωτικό και κρατικό κεφάλαιο,  με μεγαλύτερο μέτοχο το Κράτος, οι υπόλοιποι λεγόμενοι Ημικρατικοί Οργανισμοί δεν εμπίπτουν στην έννοια του Ημικρατικού ή μεικτού, δηλαδή το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς δεν είναι μεικτό: Κρατικό και Ιδιωτικό. Είναι όλοι καθαρά κρατικοί οργανισμοί καθότι ανήκουν εξ ολοκλήρου στο Κράτος. Διοικούνται από Διοικητικά Συμβούλια, οι Πρόεδροι και τα μέλη των οποίων διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή το Υπουργικό Συμβούλιο. Καθίστανται ανεξάρτητα απ' αυτούς που τους διορίζουν σώματα, αλλά παράλληλα βρίσκονται υπό την εποπτεία της Κυβέρνησης. Δεν έχουν δικαίωμα να εκποιούν την περιουσία του οργανισμού κατά το δοκούν, όπως συμβαίνει με τους ιδιωτικούς οργανισμούς, αλλά κατόπιν έγκρισης από την Κυβέρνηση. Μόνο η Κυβέρνηση δικαιούται την αλλαγή του ιδιοκτησιακού τους καθεστώτος. Μερικοί τέτοιοι κρατικοί οργανισμοί είναι οι ακόλουθοι.

   Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΠΚ) Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΑΠΚ) Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου (ΘΟΚ) Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού (ΚΟΤ) Κυπριακός Οργανισμός Αθλητισμού (ΚΟΑ) ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ (ΚΥΠΕ) Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου (ΡΙΚ) Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ) Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (ΑΤΗΚ ή CYTA) Αρχή Λιμένων Κύπρου (ΑΛΚ) Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ) Κεντρικός Φορέας Ισότιμης Κατανομής Βαρών(ΚΦΙΚΒ) Οργανισμός Νεολαίας Κύπρου (ΟΝΕΚ) Εθνική Ιστοσελίδα για το Ευρώ Για να διαβάσετε τις αρμοδιότητες κάθε ενός απ' αυτούς τους θεσμούς κάντε κλικ πάνω στην ονομασία του.

8. Η εξουσία του Εθνικού Συμβουλίου. Το Εθνικό Συμβούλιο είχε ιδρυθεί από τον Πρόεδρο Αρχιεπίσκοπο Μακάριο τον 3ο για να τον συμβουλεύει πάνω στο διακοινοτικό πρόβλημα της Κύπρου, δηλαδή το Κυπριακό Πρόβλημα. Στη πορεία θεσμοθετήθηκε και το χρησιμοποίησαν στον ένα βαθμό ή τον άλλο όλοι οι Πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κατά τη διάρκεια της προεδρίας Μακαρίου ήταν ολιγομελές. Σήμερα μέλη του είναι κατά κανόνα δύο εκπρόσωποι από κάθε κοινοβουλευτικό κόμμα, οι πρώην Πρόεδροι της Δημοκρατίας, ο Υπουργός Εξωτερικών και ορισμένα μέλη της Αυλής του Προεδρικού. Το Εθνικό Συμβούλιο έχει το δικαίωμα να βγάζει αποφάσεις, αλλά οι αποφάσεις του δεν είναι δεσμευτικές για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που λόγω ιστορικών συγκυριών και κοινωνικής ανοχής χειρίζεται το Κυπριακό Πρόβλημα, έστω και αν δεν υπάρχει κανένας βασικός ή μη νόμος που να τον ορίζει ως διαπραγματευτή. Αν οι αποφάσεις είναι ομόφωνες τότε ηθικά ή σιωπηλά ο Πρόεδρος λέγεται ότι δέχεται να τις λαμβάνει "σοβαρά υπόψη". Εξ όσων γνωρίζω  , κατά την προεδρία του Γιώργου Βασιλείου, το Εθνικό Συμβούλιο πείρε ομόφωνες αποφάσεις για το Κυπριακό, που παρεμπιπτόντως μετά τον Γ. Βασιλείου οι επόμενοι πρόεδροι τις έγραψαν στα παλιά τους τα παπούτσια, δηλαδή αγνόησαν την ύπαρξή τους. Παρόλο ότι δεν υπάρχει νομοθεσία που να διέπει τη σύνθεση, τη λειτουργία και τις ειδικές εξουσίες του Εθνικού Συμβουλίου, και η ύπαρξή του επαφίεται στη θέληση του Προέδρου της Δημοκρατίας και της πολιτικής ηγεσίας, εντούτοις κάθε φορά που συνεδριάζει ελκύει την προσοχή όλων των ΜΜΕ που περιμένουν να πληροφορηθούν για κάτι καινούργιο σχετικά με τις ανταλλαγές απόψεων και τις συζητήσεις και κατά πόσο πάρθηκε κάποια καινούργια απόφαση για την πορεία του Κυπριακού. Κατ' αυτόν το τρόπο το Εθνικό Συμβούλιο αποκτά μείζονα σημασία στα κρατικά πράγματα του τόπου. Υποθέτω ότι η λειτουργία του Εθνικού Συμβουλίου θα τερματιστεί μετά την εξεύρεση οριστικής και αμοιβαία αποδεχτής λύσης του Κυπριακού, η οποία θα επικυρωθεί με ξεχωριστά δημοψηφίσματα στις δύο κυπριακές κοινότητες.

* * *

Θα πρέπει να αναφέρουμε επίσης ότι στενά συνδεδεμένοι με κρατικές δομές και εξουσίες είναι και ορισμένοι κοινωνικοί οργανισμοί ή οργανώσεις ή ιδρύματα. Η σύνδεση αυτή των ιδιωτικών οργανώσεων με τις κρατικές δομές έχει αμφίδρομη επίδραση^.  Από τη μια ενισχύεται η δύναμη και ισχύς των ιδιωτικών οργανισμών με κρατική εξουσία και είτε με οικονομικά και άλλα μέσα και από την άλλη το κράτος εξασφαλίζει την υποστήριξη αυτών των οργανισμών προς την ύπαρξή του και προς τις διάφορες αποφάσεις που παίρνει.

Τέτοιοι οργανισμοί που συνδέονται με κρατικές δομές είναι:

1. Η Ορθόδοξος Χριστιανική Εκκλησία της Κύπρου. Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο ή αλλιώς την Εσωτερική Εθιμοταξία, ο Αρχιεπίσκοπος θεωρείται δεύτερος τη τάξη πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτή η θεώρηση υιοθετήθηκε, πιστεύω, την εποχή που τόσο Αρχιεπίσκοπος όσο και Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν το ίδιο πρόσωπο. Σήμερα είναι εντελώς απαράδεχτο να συνεχίζεται αυτός ο αναχρονισμός και πρέπει να ακυρωθεί. Όχι μόνο απαιτείται να γίνει αυτό αλλά και ο πλήρης διαχωρισμός των εξουσιών και των δικαιοδοσιών της εκκλησίας απ' εκείνες του κράτους. Μ' άλλα λόγια να παύσουν οι ιερωμένοι να αναμειγνύονται στις υποθέσεις του κράτους. Για να γίνει όμως αυτό απαιτούνται πολλές άλλες αλλαγές, ώστε να περιοριστεί η επίδραση της θρησκείας γενικά στα μυαλά και τις πράξεις των ανθρώπων. Θα πρέπει πάραυτα να εξοστρακισθεί η νοοτροπία που κυριάρχησε τελευταία να κτίζονται ή να απαιτούνται να κτιστούν μικρές ή μεγάλες εκκλησίες (ναοί) σε δημόσιους ή κρατικούς χώρους, όπως είναι οι σχολικές αυλές, οι στρατώνες, οι αυλές των ιδιωτικών και κρατικών νοσηλευτηρίων, δημοτικά πάρκα και αλλού.

2. Τα Κοινοβουλευτικά Πολιτικά Κόμματα, δηλαδή εκείνα που έχουν πετύχει την εκλογή βουλευτών από τους υποψήφιους που βρίσκονταν στα ψηφοδέλτια τους. Τα κοινοβουλευτικά κόμματα χρηματοδοτούνται σε ένα μεγάλο βαθμό από τον κρατικό κορβανά, δηλαδή από χρήματα των φορολογουμένων, η τεράστια πλειοψηφία των οποίων δεν είναι μέλη αυτών των κομμάτων.  Αυτός ο θεσμός θα πρέπει να καταργηθεί γιατί δεν είναι σωστό να συντηρούν τα κόμματα πολίτες που δεν είναι μέλη τους. Η σχέση των ηγετών των πολιτικών κομμάτων με το Κράτος είναι πολυδιάστατη και καθορίζεται από τη συμμετοχή ή όχι ενός κόμματος στη διακυβέρνηση του κράτους. Στις σημερινές συνθήκες οι εξουσίες των κομμάτων μπορεί να συγκριθούν με τις κρατικές, γιατί τα κόμματα έχουν κατορθώσει να έχουν λόγω σε όλες τις κρατικές υποθέσεις και όχι μόνο. Τα κόμματα ενδιαφέρονται και αναμειγνύονται σε κάθε κρατικό ή δημόσιο τομέα και απαιτούν όπως έχουν λόγο στην επιλογή και διορισμό των διαφόρων κρατικών αξιωματούχων στα κρατικά όργανα που αναφέραμε πιο πάνω. Έτσι, για το διορισμό των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων των Κρατικών (ημικρατικών) οργανισμών τα κόμματα υποβάλλουν στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κατάλογο προσώπων που εισηγούνται για διορισμό, και ο Πρόεδρος επιλέγει αυτούς που θεωρεί κατάλληλους. Κατ' αυτό τον τρόπο άτομα που δεν ανήκουν στις κομματικές λίστες δεν έχουν καμιά πιθανότητα να οριστούν σε τέτοια αξιώματα. Ως εκ τούτου η Κομματοκρατία έχει εξασφαλιστεί τουλάχιστον σ' αυτούς τους οργανισμούς. Τα πολιτικά κόμματα που δραστηριοποιούνται σε Παγκύπρια κλίμακα δραστηριοποιούνται επίσης και σε δημοτική και κοινοτική κλίμακα, δηλαδή συμμετέχουν ενεργά στην εκλογή Δημάρχων και Δημοτικών Συμβουλίων καθώς επίσης και Κοινοταρχών και Κοινοτικών Συμβουλίων. Οι ανεξάρτητοι υποψήφιοι είναι σχετικά λίγοι και λιγότεροι είναι αυτοί που εκλέγονται σε θέσεις Δημάρχων και Κοινοταρχών. Πέραν απ' όλα τα πιο πάνω τα κόμματα έχουν τις οργανικές τους  διασυνδέσεις και επιρροές σε μεγάλα αθλητικά σωματεία και σε εκατοντάδες τοπικούς συλλόγους, που παλαιότερα αποτελούσαν τα κέντρα μορφωτικών, πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων σε χωριά και σε συνοικίες πόλεων, ενώ τελευταία κατάντησαν σκέτα καφενεία και χαρτοπαιχτικές λέσχες. Μ' άλλα λόγια η εξουσία των πολιτικών κομμάτων είναι τεράστια, καθότι τα μέλη τους δρουν όχι μόνο σε μη-κρατικούς οργανισμούς και κοινωνικές οργανώσεις, αλλά και διευθύνουν τους περισσότερους κρατικούς οργανισμούς και όργανα, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Πρόεδρο της Βουλής, τους Βουλευτές μέχρι και το τελευταίο μέλος του πιο ασήμαντου Διοικητικού Συμβουλίου. Στην Κύπρο λέγεται πως η ταυτότητα μέλους κόμματος και δη κόμματος της συμπολίτευσης, ανοίγει πόρτες. Είναι σαν το μαγικό λυχνάρι του Αλαντίν.

3. Σε λιγότερο βαθμό απ' ότι τα πολιτικά κόμματα συνδέονται με κάποιο κρατικό οργανισμό, ίδρυμα ή δομή οι αθλητικές ομοσπονδίες, οι φιλανθρωπικές οργανώσεις, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι αγροτικές και άλλες επαγγελματικές οργανώσεις, οι οργανώσεις των  εργοδοτών, των συνταξιούχων  κ.ά. Υπάρχουν σήμερα δεκάδες Μη-κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) που επιδιώκουν την κυβερνητική υποστήριξη για να προωθήσουν τους σκοπούς και τις επιδιώξεις τους.

Επειδή το Κράτος είναι μια ενιαία οργάνωση μιας κοινωνίας που ζει σε μια ή σε περισσότερες γεωγραφικές περιοχές είναι αδύνατον τα διάφορα μέρη της ή τα όργανα της ή οι εξουσίες της να είναι απόλυτα απομονωμένες ή τελείως ανεξάρτητες η μια από την άλλη. Ανάμεσά τους υπάρχουν διαλεκτικές σχέσεις αλληλοσύνδεσης, αλληλεξάρτησης, αλληλοανοχής και αλληλοσεβασμού. Έτσι, π.χ. για να ψηφιστεί ένας νέος νόμος απαιτείται η συνεργασία διαφόρων θεσμικών οργάνων του Κράτους: του Προέδρου, του ενδιαφερόμενου Υπουργείου, της Νομικής Υπηρεσίας ή κάποιου άλλου οργάνου και βεβαίως της Βουλής. Πολλές φορές για να υλοποιηθεί ένα δημόσιο έργο απαιτείται η συνεργασία μερικών υπουργείων, ανεξάρτητων αρχών, νέων θεσμών, της Βουλής και της νομικής υπηρεσίας του κράτους. Σε μερικές περιπτώσεις η γραφειοκρατία είναι τόσο περίπλοκη που απαιτείται πολύ μεγάλος χρόνος για να παρθεί μια τελική απόφαση και να αρχίσει η υλοποίησή της. Πολύ πιθανόν να παραβλέψαμε να αναφέρουμε κάποια κρατική δομή ή αρχή ή τομέα ή να αναφερθούμε σε κάποια μορφή κρατικής ή μεικτής εξουσίας. Ελπίζουμε να έχουμε καλόπιστη κριτική του εγχειρήματος αυτού και να το ολοκληρώσουμε προς καλύτερη κατανόηση των κρατικών εξουσιών που πολλές φορές μας καταπιέζουν και νιώθουμε να μας πνίγουν.

Μιλήσαμε για τις υπάρχουσες δομές του αστικού κράτους και τους φορείς διαφόρων μορφών εξουσίας. Το κράτος γενικά και το αστικό κράτος ειδικά με τις σύγχρονες μορφές του, θεωρούνται αναγκαία στις ταξικές κοινωνίες, δηλαδή στις κοινωνίες που είναι χωρισμένες σε διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, επαγγέλματα και στρώματα που έχουν αντίθετα και συγκρουόμενα συμφέρονται και που αγωνίζονται για να επιβάλουν τα δικά τους συμφέροντα σε βάρος των άλλων και συνεπώς απαιτείται μια τέτοια οργάνωση της κοινωνίας σε ένα κράτος που να μπορεί με τα όργανά του, να διατηρεί όσο του είναι δυνατόν (γιατί δεν τα καταφέρνει πάντοτε) τη συνοχή και την ειρηνική συμβίωση ανάμεσα στα άτομα, τις οργανώσεις και τα κινήματα. Το κοινωνικό-οικονομικό σύστημα που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο είναι το κεφαλαιοκρατικό ή καπιταλιστικό σύστημα. Το σύστημα αυτό αποτελεί την τελευταία μορφή οργάνωσης της ταξικής κοινωνίας (προηγήθηκαν οι τα συστήματα της Δουλοκτησίας και Φεουδαρχίας).  Το καπιταλιστικό σύστημα χαρακτηρίζεται από δύο κύριες ανταγωνιστικές τάξεις στην παραγωγή και διανομή των υλικών προϊόντων - τους κεφαλαιοκράτες και την εργατική τάξη - και μερικές άλλες μικρότερες - αγροτιά, ψαράδες, υλοτόμοι κ.ά. - και από διάφορα μη παραγωγικά επαγγέλματα - τραπεζικοί, ασφαλιστικοί, δικηγόροι, γιατροί κ.ά. Υπάρχει επίσης και μια ισχνή διανόηση που τα τελευταία χρόνια όλο και αυξάνεται με την αύξηση του αριθμού των τριτοβάθμιων εκπαιδευτηρίων και των ΜΜΕ. Υπάρχει όμως και η τεράστια σε αριθμούς για τα δεδομένα της Κύπρου δημοσιοϋπαλληλική τάξη, που όλο και αυξάνεται και καταναλώνει όλο και μεγαλύτερο ποσοστό από τον κυβερνητικό κορβανά. 

Οι δύο κύριες κοινωνικές τάξεις αποτελούν τους δύο αντίθετους παράγοντες στην παραγωγή και την κυκλοφορία των υλικών αγαθών - που η μια δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς την άλλη, αποτελούν δηλαδή τους δύο αλληλεξαρτώμενους πόλους μιας ενότητας που λέγεται παραγωγή υλικών προϊόντων. Η λειτουργία του καπιταλιστικού συστήματος χαρακτηρίζεται από συνεχείς αντιθέσεις που συχνά πυκνά οδηγούν στη μια ή την άλλη μορφή σύγκρουσης ανάμεσα στις βασικές κοινωνικές τάξεις, και επίσης σε συγκρούσεις ανάμεσα σε άλλες τάξεις, στρώματα, επαγγέλματα και το Κράτος. Το κράτος καλείται συνεχώς να επεμβαίνει για να μεσολαβήσει στην κατάσβεση της μια ή της άλλης σύγκρουσης που προκαλεί τριγμούς και ρήγματα στη εύθραυστη κοινωνική συνοχή. Μέχρι τώρα καλά τα κατάφερνε. Κανείς όμως δεν μπορεί να είναι βέβαιος ότι θα συνεχίσει να τα καταφέρνει πολύ ακόμη στο απώτερο μέλλον.

* * *

Από την ταξική στην αταξική κοινωνία

Σε κάποιο, πιθανώς όχι και τόσο απόμακρο, σημείο του μέλλοντος, η πορεία της ανάπτυξης της ανθρωπότητας στο καθολικό επίπεδο, θα ολοκληρωθεί. Το κράτος μέχρι τότε θα έχει ολοκληρώσει το ρόλο του ως διαμορφωτή και ελεγκτή των δομών και λειτουργιών του υπάρχοντος κοινωνικού, οικονομικού και πολιτικού συστήματος, ενός οικονομικό-κοινωνικού συστήματος που έχει ανάγκη το κράτους για να υπάρχει και να λειτουργεί κάπως ομαλά. Το κράτος, όπως το γνωρίζουμε σήμερα ή όπως θα εξελιχθεί σε παγκόσμια κλίμακα θα είναι τότε αχρείαστο. Διότι στο εντωμεταξύ θα έχουν ήδη δημιουργηθεί οι οικονομικό-κοινωνικές συνθήκες που θα ευνοούν την εγκαθίδρυση με ειρηνικό και όχι βίαιο τρόπο, ενός νέου κοινωνικού και πολιτικού συστήματος, που θα είναι διαρθρωμένο χωρίς ανταγωνιστικές κοινωνικές τάξεις με τις ταξικές τους αντιθέσεις. Θα έχουμε δηλαδή μια αταξική κοινωνία, που δεν θα έχει ανάγκη το ταξικό κράτος όπως το γνωρίζουμε σήμερα ή όπως θα εξελιχθεί στην τελική του μορφή.  Η αταξική κοινωνία θα λειτουργεί τότε με βάση τις αρχές και τους κανόνες της άμεσης, της πραγματικής δημοκρατίας. Βασική ή θεμελιώδης αρχή της Άμεσης Δημοκρατίας είναι το καθήκον και η υποχρέωση όλων ανεξαιρέτως των εργαζόμενων ανθρώπων, από μια ηλικία και άνω, να συμμετέχουν ενεργά στις διαδικασίες κατά τις οποίες θα παίρνονται οι αποφάσεις για θέματα που θα αφορούν την παραγωγή και οργανωμένη κατανομή των προϊόντων της καθώς και τις πολιτισμικές, αθλητικές και άλλες κοινωνικές δραστηριότητες και επίσης θα έχουν τόσο το καθήκον όσο και την υποχρέωση να συμμετέχουν στις διαδικασίες κατά τις οποίες θα υλοποιούνται (εκτελούνται) οι αποφάσεις που οι ίδιοι θα παίρνουν.

Μ' άλλα λόγια θα καταργηθεί σε όλους τους τομείς της κοινωνικής και οικονομικής ζωής η διάκριση ή αντίθεση αν προτιμάτε ανάμεσα στην πνευματική και την πρακτική (ή χειρωνακτική) εργασία και ισότιμα όλοι ανεξαίρετα οι άνθρωποι θα αναπτύσσονται (θα αναγιώνονται, θα μεγαλώνουν) υπό την καθοδήγηση και επιτήρηση κατάλληλων κοινωνικών δομών, με τέτοιους τρόπους ανάλογα με τις διάφορες ηλικίες, ώστε να είναι σε θέση να εργάζονται και να λειτουργούν κοινωνικά τόσο πνευματικά όσο και πρακτικά (σήμερα λέμε χειρωνακτικά), και όχι όπως συμβαίνει σήμερα, μερικοί να εργάζονται μόνο πνευματικά, δηλαδή σκέπτονται και παίρνουν μόνο αποφάσεις, όπως είναι οι Βασιλείς, οι Πρόεδροι, οι Υπουργοί, οι Γενικοί Γραμματείς, οι Διευθυντές δημοσίων και ιδιωτικών επιχειρήσεων, οι Σύμβουλοι όλων των ειδών, οι Τραπεζίτες, οι Μεγαλομέτοχοι σε δημόσιες εταιρείες, οι Ανώτεροι Κληρικοί, οι Πολιτικοί ηγέτες και οι υπάλληλοι τους, οι Εκπαιδευτικοί, οι Δικηγόροι, οι Ασφαλιστές, οι Κτηματίες κα μια σειρά άλλες κατηγορίες που δεν εργάζονται χειρωνακτικά, ενώ άλλες κατηγορίες πολιτών - οι πιο πολλοί σήμερα - εργάζονται μόνο χειρωνακτικά. Στην αταξική και ακρατική κοινωνία του μέλλοντος όλοι οι άνθρωποι θα έχουν ίσο κοινωνικό στάτους και όπου και όποτε απαιτούνται συγκεκριμένες θέσεις με ειδικά καθήκοντα και ευθύνες θα εκλέγονται για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα τα κατάλληλα άτομα, χωρίς να τους παρέχονται ιδιαίτερα προνόμια και χωρίς να θεωρούνται ανώτεροι άνθρωποι από τους άλλους ανθρώπους.  Αυτά όλα, όμως, χρήζουν ιδιαίτερης πραγματείας. Προς περαιτέρω προβληματισμό επισκεφθείτε την τοποθεσία: Αταξική Κοινωνία και Άμεση Δημοκρατία.

Σημείωση του συγγραφέα στις 2 Νοεμβρίου 2014:

Για τον τρόπο με τον οποίο είναι δυνατόν να εγκαθιδρυθεί και λειτουργήσει η Αταξική Κοινωνία, γράφω στο Δέκατο Τόμο της Ορθολογικής Κοσμοθεώρησης, που θα κυκλοφορήσει σύντομα σε έντυπη μορφή στα Αγγλικά και τα Ελληνικά.

Παραπομπές σε Διαδικτυακούς τόπους:

•  Τρεις εξουσίες:

http://www.cyprus.gov.cy/portal/portal.nsf/All/

9431BA3D5F523307C2256EBD004F3D56?OpenDocument

• Η Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας:

http://www.presidency.gov.cy/presidency/

presidency.nsf/DMLindex_gr/DMLindex_gr?OpenDocument

• Η Αυλή του Προεδρικού:

http://www.presidency.gov.cy/presidency/

presidency.nsf/prc21_gr/prc21_gr?OpenDocument

• Η Κυβέρνηση της Κ.Δ. ή Υπουργικό Συμβούλιο:

http://www.cyprus.gov.cy/portal/portal.nsf/All/

450202AA365E3180C22571D300236473?OpenDocument

• Οι Υπουργοί Προεδρίας Χριστόφια (Μάρτης 2009):

 http://www.presidency.gov.cy/presidency/

presidency.nsf/prc07_gr/prc07_gr?OpenDocument

• Η Εκτελεστική Εξουσία:

 http://www.cyprus.gov.cy/portal/portal.nsf/All/

6CE94C478519B7B3C2256F490057FA9D?OpenDocument

• Η Βουλή των Αντιπροσώπων:

http://www.cyprus.gov.cy/portal/portal.nsf/All/

A33F03B4B15E53BBC2256EBD004F3CBC?OpenDocument

• Η Δικαστική Εξουσία:

 http://www.cyprus.gov.cy/portal/portal.nsf/

All/8460EAC7172E3EE4C2256EBD004F3C74?OpenDocument

• Ανεξάρτητες Αρχές:

 http://www.cyprus.gov.cy/portal/portal.nsf/

All/3A6FA615A89FBF37C225703000259085?OpenDocument

• Νέοι Θεσμοί:

 http://www.cyprus.gov.cy/portal/portal.nsf/All/

C39486625B43CAEBC2256FAB00305CF7?OpenDocument

• Κυβερνητική Πύλη Διαδικτύου:

http://www.cyprus.gov.cy/portal/portal.nsf/

dmlcitizen_gr/dmlcitizen_gr?OpenDocument

• Κύπρος - Ευρωπαϊκή Ένωση 

http://www.mfa.gov.cy/mfa/

mfa2006.nsf/eu09_gr/eu09_gr?OpenDocument

• Κοινοτικό Κεκτημένο:

  http://europa.eu/scadplus/glossary/community_acquis_el.htm

• Το Πρωτόκολλο της Κυπριακής Δημοκρατίας:

 http://www.presidency.gov.cy/presidency/

presidency.nsf/prc28_gr/prc28_gr?OpenDocument

Σημειώσεις

*.   Στα αστικά κράτη με κοινοβουλευτικό σύστημα διακυβέρνησης η Κυβερνητική Εξουσία, ασκείται από τον Πρωθυπουργό και το Υπουργικό Συμβούλιο ή αλλιώς την Κυβέρνηση του. Στα κράτη αυτά ο λεγόμενος "ανώτατος άρχοντας" είναι είτε Βασιλιάς είτε Πρόεδρος Δημοκρατίας. Ο Βασιλιάς δεν εκλέγεται ούτε διορίζεται, κληρονομεί τη θέση και την όποια εξουσία του έχει παραχωρηθεί λόγω ιστορικής εξέλιξης. Η θέση του Βασιλιά είτε μετά από έκπτωσή του είτε μετά το θάνατό του κληρονομείται από ένα συγγενικό του πρόσωπο, σύμφωνα με κάποια θεσμοθετημένη ιεράρχηση. Στην περίπτωση αυτή ο χαρακτήρας του κράτους λέγεται Βασιλευόμενη Δημοκρατία.

 Σ' αντίθεση με το Βασιλιά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι αιρετός , δηλαδή εκλέγεται είτε με βάση άμεσες εκλογές από τους ψηφοφόρους είτε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, οπότε έχουμε Προεδρική Δημοκρατία. Οι λεγόμενοι "ανώτατοι άρχοντες" στα σύγχρονα αστικά κράτη έχουν περιορισμένες, κυρίως εθιμοτυπικές, εξουσίες.

Στις χώρες-κράτη με κοινοβουλευτικό σύστημα διακυβέρνησης η Κυβερνητική Εξουσία είναι άμεσα συνδεδεμένη με την Νομοθετική Εξουσία, καθόσον ο Πρωθυπουργός ως ο φορέας της Κυβερνητικής Εξουσίας που επιλέγει και διορίζει και επίσης παύει τους Υπουργούς προέρχεται από τη Βουλή, όπου εξελέγη κατά τις γενικές βουλευτικές εκλογές. Είναι κατά κανόνα ο ηγέτης του πολιτικού κόμματος που είτε κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στη Βουλή ή που τυγχάνει της υποστήριξης της απόλυτης ή της σχετικής πλειοψηφίας των βουλευτών, ανεξάρτητα κομματικής ή άλλης προέλευσης, ανάλογα πάντοτε με τις παραδόσεις κάθε ξεχωριστής χώρας-κράτους.

Χαμπής Κιατίπης

20-03-2009